^{#smrgKİTABEVİ} İnsanların Davranışları ve Soyluların Yükümlülükleri - 2024

Satrancı temel alan bu eser hikayeler ve vecizeler aracılığıyla ideal toplumu aktarmaktadır. Satrancın Avrupa'da ciddi ölçüde yayıldığı bir dönemde yazılması sebebiyle de sükse yapmış ve uzun süre boyunca en çok okunan kitaplar arasında yerini almıştır. Satrançtaki şah, vezir, at, fil ve kale soyluları, piyonlarsa halkı (tüccarı, hekimi, çiftçiyi vs.) temsil etmektedir. Her taşın konumu, özelliği, hareket kabiliyeti ve aralarındaki ilişki önceden belirlenmiştir. Dolayısıyla Iacobus'a göre toplumu (krallığı) oluşturan unsurların konumu, davranışları, görevleri ve aralarındaki ilişkiler nettir. Öte yandan bu düzenin arkasında, Iacobus tarafından ustaca yerleştirilmiş bir karmaşa da görülmektedir. Satrancın keşfedildiği yer olarak gösterilen Babil sayesinde, daha ilk sayfalarda gözümüze çarpan distopik durum, Iacobus'un mensubu olduğu toplumun karmaşasına zaman zaman değinmesiyle daha da belirgin olmaktadır. Antik Çağ'dan, kutsal kitaplardan ve kendi döneminden aldığı hikayeler ve vecizeler de bu örgüye hizmet etmektedir ve örneklerini belirli bir dönem ya da toplum kısıtlamasıyla vermeyen Iacobus, karmaşa ve düzen arasında gidip gelen toplumun bir parçası olan insanın yaşamını okuyucuya anlatmaktadır.

Iacobus de Cessolis
Dominikan tarikatına mensup Iacobus de Cessolis'in hayatı hakkında doğrudan bilgi bulunmamaktadır. Kuzeybatı İtalya'da, Asti kentinin yakınlarındaki Cessola kentinde doğduğu düşünülmektedir. Yaşadığı dönem, kitap içerisinde verdiği bilgiler üzerinden tahmin edilmektedir. Kitapta II. Friedrich'in 1240 yılında Capua'da yaptırdığı kapıya değinilmiştir. Öte yandan eser içerisinde Lombardiya'daki çalkantılı döneme de değinmiştir. Bu dönem de 1289-1299 arasında denk gelmektedir. Eserden bağımsız olarak, Iacobus de Cessolis isminin geçtiği birtakım belgeler de bulunmaktadır. Dominikan Taritakı içerisinde 1317, 1318 ve 1322 yıllarında, Iacobus de Cessolis isminde birinin bazı bölgelere dini görevli olarak atandığını aktaran belgeler vardır. Mevzubahis belgeler tarihleme açısından, esere kıyasla, daha az güvenilirdir. Çünkü yazarın ismindeki Cessolis kelimesi, çeşitli el yazmalarında Cessulis, Casulis, Cassal, Gazalis, Thassalis gibi değişiklik gösterir. Sonuç olarak, net tarih verilemese de yazarın, 13. yüzyılın ikinci yarısından ve 14. yüzyılın başlarına kadar yaşadığı düşünülmektedir.