^{#smrgKİTABEVİ} İran'da Meşrutiyet Devrimi : Etnikler Modernite Kimlik ve Çatışma - 2022

Bir kimlik kriziyle karşı karşıya kalındığında, bunlardan biri; padişahın örf ve adet meşruiyetini yok etmekti; yani, İslam'dan öncesi ve İslamın kabulünden sonra, padişahı yüceltme tesbihi gibi, millet birliği ve uyumunun neden olduğu ilkesi ortaya atılır. Bu geleneksel meşruiyet, birlik yaratmada önemli bir rol oynamıştır. Anayasada yaşanan ilk şey, monarşinin geleneksel meşruiyetini yitirmesi ve halk nezdinde itibarını kaybetmesi olacaktır. Meşrutiyet dönemindeki ikinci olay, dinin aşkın konumundan düşmesi olur. Bununla birlikte, dini inkar, en azından çoğu yerde anayasaya aykırı değildi. Üçüncü olay, anayasacılık ile ulusal birlik ve ardından bir bakıma İran tarihinde, Türklerin İran'ı yönettiği dönem ve anayasa öncesi çok önemli bir anı ortadan kaldırmak için bu birleşme gerçekleşir ki, bu tam da “kırk parçalı kimlik”tir. Ancak Türk yönetiminin bin yıllık İran yönetiminden ayrı bir kimliğe patolojik dönüşle birlikte, bir şekilde toplumun makro düzeyinde örtük ve şiddetli bir kimlik kriziyle karşı karşıya gelir. Ancak Safevi ve Kaçar toplumunda dinin oynadığı ana rol, bu dönemde oynayamazdı. Bunun yerine, yeni entelektüel unsurlar gelmiş ve din bireyselleşmek zorunda kalmıştı. Nitekim bu hassas dönemde İranlıların kimliği din, monarşi, modernite, yani İranlılık, İslam ve Batı modernliği gibi dağınık unsurlardan oluşuyordu.