^{#smrgKİTABEVİ} Irmak Tersine Tersine -

Anılar, yurdudur insanın. O yurda dönme arzusu uyanınca olamayacak şeyler olur, ırmak tersine tersine akar. Tersine akan bu ırmakta değil iki kez, defalarca yıkanabilir insan. Yurtsama, yaşantının kirlerinden arınmayı da imler, kişinin nasıl kendi olduğunu anlamayı da. Yetişkinin edindiği bilinç, geçmişin içindeki kendini aramaya başladığında, kapanmış kapılar önce aralanır; sonra yavaş yavaş açılır. Geçmişin ışığı, şimdiyi aydınlatır. Heyecan, yazıklanma, pişmanlık, sevinç, sevgi, memnuniyet, belleğin hüzmesinden yayılıp yeni bir bakışla görmeyi sağlar.

Mehmet S. Fidancı, Irmak Tersine Tersine'de çocukluk, yeniyetmelik ve gençlik yıllarına giderek oradan yeni bir bakış kazanıyor. Yozgat, Kayseri, Ankara hattında 1970'li ve 1980'li yıllarda büyüyen birinin hikâyesini anlatıyor. 1990'larda yerlisi olduğu Ankara'da yaşadıklarını da o hikâyenin dipnotları olarak kitaba ekliyor.

Irmak Tersine Tersine'de, bir aşk kırgını, geçmişin dehlizlerinde geziyor. Kırlara, ormanlara, yollara, hızarlanmış ağaçlara, ölüme yapraklanan gelinciklere, kardeşinin küçücük bedenini gizleyen mezara içini açtığında da yatılı okullarda, eczanelerde, tamirhanelerde, marangozhanelerde, yayınevlerinde içinin sesini gizleyişinde de hep o kırgınlık var. Kayıplara neşide, Irmak Tersine Tersine; ölüm ve dirimin bellekteki esintisi. Sığınma arzusu ile öz yurdunu bulma çabasının belirginleştiği kitap, şimdiden geçmişe gönderilmiş uzun bir mektup. “Ben bir kapı oldum da kendime kapandı sürgüm, sürgünlüğüm” diye başlıyor ve “tersine tersine akmaya devam ediyor”.

Günümüz şiir-edebiyatının özgün dergilerinden A'raf, Son Duvar, Sonsuzluk ve Birgün, Kurgan'ın çıkışına katkıda bulunan şair-yazar Mehmet S. Fidancı kendi kuşağı arasında çok nadir bir kitaba imza atarak hatıralarını kaleme aldı. Şiirlerini Yönelişler, Dergah, Kanat, Hece ve Kitap-lık gibi dergilerde de yayınlayan Fidancı'nın “Irmak Tersine Tersine”(Çolpan Kitap) adını taşıyan hatırları resim çizmeye, Ferdi Tayfur dinlemeye, uzun yürüyüşler yapmaya, karşılıksız bir aşka rağmen onu göğsünde kanatırcasına taşımaya özen gösteren genç bir çocuğun öyküsü biçiminde okuduğum kitap baştan sona büyük bir hüzün içeriyor. Zaman zaman ülkenin geçirdiği politik ve sosyolojik dönüşümlerin fotoğraflarını da gördüğümüz bu hatıralardan sonra Fidancı'nın şiirlerine yeniden bakmak gerekli bence.

Arabesk müzik bizim kuşağın hislerine karşılık geliyordu belki. İlk gençliğimiz demek ki dertli bir yerden yürümüş. Sonra, benzerlerimizi bularak o dertli ortamları bir ayin niteliğine de götürmüş olduğumuzu itiraf edebilirim. Esengül, Orhan Gencebay, Hakkı Bulut ve birçok isim bizim o çaresiz” zamanlarımıza yani yaralarımıza ilaç gibi gelmişti ya da biz öyle addediyorduk.