1980'lerden beri Türkiye'nin en çatışmalı meselelerinden biri olan türban sorunu, yakın gelecekte de gündemdeki yerini sürdürmeye devam edecek gibi görünüyor. Toplumsal alanın bu sorun etrafında kutuplaştırılarak sorunun çözümsüzleştirilmesinin önüne geçilmesinin yolu, iki kutbun farklı içeriklerle de olsa benzer işleyiş mantıklarının olduğunun fark edilmesidir. Birbirine rakip, dışsal ve geçirimsiz olarak konumlanan iki söylemin ya da kutbun, benzer işleyiş mantıklarını açığa çıkarmayı hedefleyen elinizdeki bu kitap, sorunun tartışıldığı karşıtlıkların dışında bir zemine taşınmasının gerekliliğine işaret etmeyi amaçlamıştır. Çalışma, eleştirel bir perspektifin sorunun çözümündeki öneminin altını çizerken, bir çözüm önerileri dizisi sunmaktan çok bir arada yaşama kültürünü zedelemeden bu tür sorunları çözebilmenin önemine vurgu yapmaktadır.
İçindekiler
ÖNSÖZ
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KADIN İMGESİ VE TÜRBAN SORUNU BAĞLAMINDA KEMALİST SÖYLEME KARŞI İSLÂMCI SÖYLEM
1- Modernleşmeci/Kemalist ve İslâmcı Söylemler Arasındaki Karşıtlığın Tarihsel Kaynakları
a- Osmanlı Devleti'nden Cumhuriyet'e Modernleşmeci Söyleme "Karşı" İslâmcı Söylem
b- Cumhuriyet Döneminde Kemalist Söyleme "Karşı" İslâmcı Söylem
2- Modernleşmeci/Kemalist ve İslâmcı Söylemlerde Kadın Sorunu
a- "Batılılaşmanın Göstergesi" Olarak Kadın
b- "Geleneklerin ve İslâm'ın Koruyucusu" Olarak Kadın
3- "Başörtüsü"nden Türbana Türkiye'de İslâmî Örtünme Sorunu: Krizler ve Yasal Düzenlemeler
İKİNCİ BÖLÜM
MODERNLİK-GELENEKSELLİK KARŞITLIĞI DÜZLEMİNDE İSLÂMCI SÖYLEMDE TÜRBAN SORUNU VE KAMUSAL ALAN
1- Modernleşmeci/Kemalist Söylemde Modernlik-Geleneksellik Karşıtlığının Kuruluşu
2- İslâmcı Söylemde Modernlik-Geleneksellik Karşıtlığının Yeniden Üretimi
a- İslâmcı Söylemde Batılılaşma Karşısında Geleneklerin Koruyucusu Olarak Türban
b- Modernlik Karşısında İkircikli Konumlar: Kırılmalar ve Dönemleştirmeler
i. "Batı Karşıtlığı" Ekseninde İslâmcı Söylemde Türban Sorunu (1980-1997)
ii. "Siyasal Modernlik" Ekseninde İslâmcı Söylemde Türban Sorunu (1997-2006)
c- İslâmcı Kadının Modernlikle İmtihanı: Modern Ama "Başörtülü" Kadın
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEVLET-MİLLET VE YURTTAŞ-MÜMİN KARŞITLIKLARI DÜZLEMİNDE İSLÂMCI SÖYLEMDE TÜRBAN SORUNU VE KAMUSAL ALAN
1- Kimlik ve Farklılık Talepleri Ekseninde Kamusal Alan Tartışmaları
a- Homojen Ulus Tahayyülüne Karşı Kimlik ve Farklılık Talepleri
b- Kamusal Alan Modellerinde Kimlik ve Farklılık Talepleri
3- Hegemonik Kamusal Alan Tasavvurunun Devlet-Millet Karşıtlığı Düzleminde Tartışmaya Açılması
a- Kemalist Söylemde "Devlet", "Millet" ve "Halk"
b- İslâmcı Söylemde Devlet-Millet ya da Seçkinler-Halk Karşıtlığının Karşı Hegemonya Oluşturma Sürecindeki İşlevi
4- Kemalist "Homojen" Yurttaş Tasarımına Yönelik İslâmcı Eleştiriler: Yurttaş mı, Mümin mi?
5- İslâmcı Söylemde "Kamusal Alan" Kavramı: Kamunun Millete Tahvili ve Kamusal Alanının Reddi
6- İslâmcı Söylemde "Özel Alan" Kavramı: "Baskıcı" Devlete Karşı Liberal-Muhafazakâr Bir Tasarım
SONUÇ
KAYNAKÇA
1980'lerden beri Türkiye'nin en çatışmalı meselelerinden biri olan türban sorunu, yakın gelecekte de gündemdeki yerini sürdürmeye devam edecek gibi görünüyor. Toplumsal alanın bu sorun etrafında kutuplaştırılarak sorunun çözümsüzleştirilmesinin önüne geçilmesinin yolu, iki kutbun farklı içeriklerle de olsa benzer işleyiş mantıklarının olduğunun fark edilmesidir. Birbirine rakip, dışsal ve geçirimsiz olarak konumlanan iki söylemin ya da kutbun, benzer işleyiş mantıklarını açığa çıkarmayı hedefleyen elinizdeki bu kitap, sorunun tartışıldığı karşıtlıkların dışında bir zemine taşınmasının gerekliliğine işaret etmeyi amaçlamıştır. Çalışma, eleştirel bir perspektifin sorunun çözümündeki öneminin altını çizerken, bir çözüm önerileri dizisi sunmaktan çok bir arada yaşama kültürünü zedelemeden bu tür sorunları çözebilmenin önemine vurgu yapmaktadır.
İçindekiler
ÖNSÖZ
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KADIN İMGESİ VE TÜRBAN SORUNU BAĞLAMINDA KEMALİST SÖYLEME KARŞI İSLÂMCI SÖYLEM
1- Modernleşmeci/Kemalist ve İslâmcı Söylemler Arasındaki Karşıtlığın Tarihsel Kaynakları
a- Osmanlı Devleti'nden Cumhuriyet'e Modernleşmeci Söyleme "Karşı" İslâmcı Söylem
b- Cumhuriyet Döneminde Kemalist Söyleme "Karşı" İslâmcı Söylem
2- Modernleşmeci/Kemalist ve İslâmcı Söylemlerde Kadın Sorunu
a- "Batılılaşmanın Göstergesi" Olarak Kadın
b- "Geleneklerin ve İslâm'ın Koruyucusu" Olarak Kadın
3- "Başörtüsü"nden Türbana Türkiye'de İslâmî Örtünme Sorunu: Krizler ve Yasal Düzenlemeler
İKİNCİ BÖLÜM
MODERNLİK-GELENEKSELLİK KARŞITLIĞI DÜZLEMİNDE İSLÂMCI SÖYLEMDE TÜRBAN SORUNU VE KAMUSAL ALAN
1- Modernleşmeci/Kemalist Söylemde Modernlik-Geleneksellik Karşıtlığının Kuruluşu
2- İslâmcı Söylemde Modernlik-Geleneksellik Karşıtlığının Yeniden Üretimi
a- İslâmcı Söylemde Batılılaşma Karşısında Geleneklerin Koruyucusu Olarak Türban
b- Modernlik Karşısında İkircikli Konumlar: Kırılmalar ve Dönemleştirmeler
i. "Batı Karşıtlığı" Ekseninde İslâmcı Söylemde Türban Sorunu (1980-1997)
ii. "Siyasal Modernlik" Ekseninde İslâmcı Söylemde Türban Sorunu (1997-2006)
c- İslâmcı Kadının Modernlikle İmtihanı: Modern Ama "Başörtülü" Kadın
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEVLET-MİLLET VE YURTTAŞ-MÜMİN KARŞITLIKLARI DÜZLEMİNDE İSLÂMCI SÖYLEMDE TÜRBAN SORUNU VE KAMUSAL ALAN
1- Kimlik ve Farklılık Talepleri Ekseninde Kamusal Alan Tartışmaları
a- Homojen Ulus Tahayyülüne Karşı Kimlik ve Farklılık Talepleri
b- Kamusal Alan Modellerinde Kimlik ve Farklılık Talepleri
3- Hegemonik Kamusal Alan Tasavvurunun Devlet-Millet Karşıtlığı Düzleminde Tartışmaya Açılması
a- Kemalist Söylemde "Devlet", "Millet" ve "Halk"
b- İslâmcı Söylemde Devlet-Millet ya da Seçkinler-Halk Karşıtlığının Karşı Hegemonya Oluşturma Sürecindeki İşlevi
4- Kemalist "Homojen" Yurttaş Tasarımına Yönelik İslâmcı Eleştiriler: Yurttaş mı, Mümin mi?
5- İslâmcı Söylemde "Kamusal Alan" Kavramı: Kamunun Millete Tahvili ve Kamusal Alanının Reddi
6- İslâmcı Söylemde "Özel Alan" Kavramı: "Baskıcı" Devlete Karşı Liberal-Muhafazakâr Bir Tasarım
SONUÇ
KAYNAKÇA