^#smrgSAHAF İstiklâl Harbi'nde Mücahit Kadınlarımız - 1991

Elde ettiğimiz malzemeye göre, bu incelememiz başlıca üç bölümü içine almaktadır. İşlediğimiz konuya giriş sayılabilecek İstiklâl Harbi'nden Önceki Mücâhit Kadınlarımız (1828-1918) başlıklı Birinci Bölüm'de, yakın tarihimizdeki harblere fi'len katılan kadın mücâhidlerimizi ele aldık. Bunlardan biri, II. Mahmûd devrinde, Ruslar'ın 1828'deki 828'deki Şumnu kuşatmasında erkek elbisesi giyip cebheye koşan, kahramanlık menkabesi Kars'ta dilden dile dolaşan bir genç kızdır. 1853-56'daki Türk-Rus Harbi'nde şehit düşen bir genç kızın da cenâzesi Kars'a getirilerek törenle gömülmüştür. Yine Kırım Harbi'nde, 1854 başlarında, ordu kumandanı Mûsâ Paşa Silistire kuşatmasında şehit olunca, Kara Fatma kumandasındaki, Türkmen-ili'nden yardıma koşan kılıc belde, kargı kolda kadınlar Sivastopol'da geceli-gündüzlü savaşmışlar, Kara Fatma yaralanmış, kardeşi şehit düşmüştür. 1877'de. Tırabzon'un Akça-âbâd ilçesindeki Sargana-deresi'nden karaya çıkmağı pilanlayan Ruslar'ın püskürtülmesinde, ellerinde baltalarla düşmana karşı koyanlar arasında Rukıye Abla ile Pümpür-kızı Ayşe; 8/9 Kasım, 1877'de Aziziyye Tabyası'nı kuşatan Ruslar'ın yenilgiye uğratılmasında büyük yararlıkları görülen Erzurum'un Nene Hatun'u, Gül'izar'ı ve Nâme Kadını.. 1918'de yine Erzurum'da, evlerine baskın eden Ermeniler'den birini yere serip, topladığı kadınlarla öteki Ermeniler'i kaçırmağı başaran Sebile adlı genç kız da dâhil, bu dokuz mücâlıidimizin kahramanlığını tarih bilgisi çerçivesinde aydınlatmağa çalıştık.

İkinci Bölüm'ün İstiklâl Harbi'nde Cephe Gerisinde Çalışan Mücâhit Kadınlarımız başlıklı I'inci bahsinde çoğu tanınmış âilelerden, yüksek öğrenim görmüş İstanbul hanımlarının 15 Mayıs, 1919'da İzmir'in işğâli üzerine, bu ayın ondokuzundan başlayarak 13 Ocak, 1920 tarihleri arasında, İstanbul'un birçok semtinde tertipledikleri mitinglerden, Yunan zulmü dolayısıyle yabancı devletlere çektikleri ve Millî Kuvvetleri destekleyici protesto telgıraflarından bahsettik. Bu bölüm, Sivas Kongresi'nden yaklaşık bir ay sonra, bura hanımları tarafından resmen 9 Aralık, 1919'da kurulan, başka şehirlerimizde şu'beleri açılan Anadolu Kadınları Müdâfaa-i Vatan Cemiyeti'nin çalışmalarını da içine almaktadır... (Önsözden)