^#smrgSAHAF Kapitalizmi Planlamak: Türkiye'de Planlama ve DPT'nin Dönüşümü -

“Planlı Kalkınma” kavramı ve pratiği, Türkiye'de 27 Mayıs'ı izleyen dönemin en önemli tartışma başlıklarından birini oluşturmuş ve 1980'li yıllara kadar ülkenin politik ve ekonomik gündemindeki önemini korumuştur. Devlet Planlama Teşkilatı'nın kuruluş sürecinde yaşanan ilk plancı ekibin oluşturulması, plancıların Milli Birlik Komitesi'ndeki “genç subaylar”la ve Yön dergisi ile ilişkileri, birinci planın taslağında önerilenler ve bunların reddedilmesi ile gelen istifaları ve sermayenin aslında kendi çıkarlarnı savunan bir “plana” neden karşı çıktığı gibi başlıklar, 1960'lı yılları anlama çabasında olan her sosyal bilimci için çözülmesi gereken bir bilgi yumağı olarak karşımızda durmaktadır.

Ümit Akçay'ın yaptığı bu çalışma, genel olarak Türkiye'de kapitalist gelişme süreci, özel olarak da bu süreçde Devlet Planlama Teşkilatı'nın yer ve işlevinin değerlendirilmesi üzerine yoğunlaşmış, sürecin karşılıklı etkileşimini ve diyalektiğini yakalamış bir bakma biçimine sahip olmakla, aynı konudaki diğer çalışmalardan önemli ölçüde farklılaşıyor. Bu farklılık, hem kapitalizmi veri kabul edip sorgulamayan yaklaşımların planlama konusundaki açmazlarını ortaya koyarken, hem de kapitalizme eleştirel yaklaşan, ancak kapitalist birikimi nihai olarak teknik bir süreç olarak görerek 'planlamayı' bu süreçte sistemi yönetmeye dair bir araç olarak değerlendiren teknokratik yaklaşımların sınırlarına işaret eden önemli bir açılımdır.