^{#smrgKİTABEVİ} Kariye: Bir Anıt, İki Anıtsal Kişilik Theodoros Metokhites'ten Thomas Whittemore'a = From Theodore Metochites to Thomas Whittemore One Monument, Two Monumental Personalities - 2007

İstanbul'un Kültür Tarihine Açılan Yeni Pencereler.

Bir Anıt - İki Anıtsal Kişilik: Sergiye Bir Giriş.

Kariye: Yapının Kısa Bir Tarihi.

Thomas Whittemore, Amerika Bizans Enstitüsü ve Kariye.

Theodoros Metokhites: Devlet Adamı, Aydın, Şair ve Sanat Hamisi.

Parisinus Graecus 1776: Theodoros Metokhites'in Halic ve Khora Manastırı.

Katalog.

Sözlük

Modern İstanbul kentinde Ayasofya dışında hiçbir Bizans anıtı ne iç bezemesinin zenginliği ve görkemi, ne çevre ve bahçesinin bakımı, ne de her yıl kentin ünlü Bizans geçmişinin arayışı içinde dünyanın dört bir yanından gelerek burayı ziyaret eden turistlerin sayısı bakımından Khora Manastırı'nın eski kilisesiyle (daha sonraki Kariye Camisi) boy ölçüşebilir. "The Glories of Ancient Byzantium: Mosaies and Frescoes Newly Revealed and Restored in the Church of the Chora", aslında 30 Nisan 1955 tarihli Illustrated London News dergisinden kesilmiş bir yazının başlığıydı ve yazıda Bizans'ın güzelliklerini ortaya çıkarmasıyla takdir edilen restorasyon, bu konuda bir sergi düzenlemem içi bana ilham verdi. Kariye'nin mozaik ve freskolarının kurtarılmasına ilişkin haberi okuduğumda, yıllar önce Washington'daki Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies'de araştırma yaparken, New York Metropolitan Museum of Art'da Erken Dönem Hıristiyan ve Bizans Sanatı küratörü olarak çalışan Helen Evans'ın, Kariye parekklesion'undaki kimi freskoların bir dizi büyük ölçekli kopyalarına bakmaya gelmiş olduğunu hatırladım. Amerika Bizans Enstitüsü'nün 1950'lerin ortasında yapıda gerçekleştirdiği restorasyon sırasında resmedilen bu kopyalar rulo haline getirilmiş ve enstitünün İstanbul'daki çalışmasının tamamlanmasından bu yana Dumbarton Oaks'un bodrum katında depolanmıştı. Tuvaller Washington'a getirildikten sonra bir daha tekrar şasiye geçirilmemiş, dolayısıyla hiçbir zaman sergilenmemişti. Helen Evans 1999 sonbaharında, Orta Bizans dönemini konu alan The Glorry of Byzantium: Art and Culture of the Middle Byzantine Era, A.D. 843-1261 başlıklı son derece başarılı serginin, 23 Mart - 4 Temmuz 2004 tarihleri arasında New York'ta düzenlenen Geç Bizans konulu devamını tam da planlama aşamasındaydı ve bu tuvallerin bir biçimde Byzantium: Fatih and Power (1261-1557) sergisine dahil edilip edilemeyeceğini görmek için Dumbarton Oaks'a gelmişti. Helen Evans'ın Dumbarton Oaks tuvallerini sergileme planı gerçekleşmediğinden, bu birebir kopyalarla Columbia Universty Wallach Art Gallery'de bir sergi geliştirme olanağı doğdu, bu sergi alanı 1986'da Miriam ve Ira D. Wallach'ın cömertliği sayesinde kurulmuştu ve Columbia Üniversitesi Sanat Tarihi ve Arkeoloji Bölümü'nün desteğiyle etkinlik gösteriyordu.