^#smrgSAHAF Karlı Dağdan Ses -

Abdullah Cevdet Bey istisna olmak üzere. Jön Türklerde “ideoloji” ve “ütopya” ortaya çıkmamıştır. Bu itibarla Jön Türkler'in düşüncesi “radikal” değil, “muhafazakar”dır. Padişahı yok etmek ve yerine başkasını koymakla ulaşılamayacağı fikri yalnız Abdullah Cevdet'te hakimdir. Bu radikal eksikliği genel olarak modernleşme akımına katılan tüm İslam toplumlarında görülür. Jön Türklerde “radikal” olamamaya bir tepki olarak romantizm de ancak zaman zaman ortaya çıkmıştır. Jön Türkler'in “Türklük” üzerinde durmaları bir mitos yaratmak isteğinin bir sonucu değil, siyasi zorlamaların sonucudur. Jön Türkler'in en çok etkisi altında kaldıkları kavramlardan biri “devlet” kavramıdır. Burada yine Osmanlı etkisini görmek mümkündür. - Şerif Mardin