^#smrgSAHAF Kirpi ile Tilki: Seçme Makaleler -

“Hiçbir şey bireylere ya da gruplara (ya da kavimlere ya da devletlere ya da milletlere ya da kiliselere) tek hakikate sahip oldukları inancından daha büyük zarar veremez: Özellikle nasıl yaşanacağına, ne olunacağına ve ne yapılacağına dair hakikat-tek hakikate sahip olduğuna inananlara göre farklı olanlar hatalı değildir, onlar hain ya da delidir; ya kısıtlanmaları ya da bastırılmaları gerekmektedir. Sadece kendinin haklı olduğunu, hakikati gören sihirli bir göze sahip olduğunu ve sana katılmayan diğerlerinin haksız olduğunu düşünmek korkunç ve tehlikeli bir kibirdir” dilen İsaiah Berlin yirminci yüzyılın en önemli liberal düşünürlerinden biridir; farklı değerlerin çatışma sebebi değil, ne olacağımıza ve nasıl yaşayacağımıza dair farklı bakış açıları olduğunu öne sürmüştür.

Murat Borovalı'nın derlediği bu seçkide, İsaiah Berlin'in düşüncesinde kilometre taşı olarak değerlendirilebilecek makaleler yer almaktadır. Berlin'in karşı-Aydınlanma, Machiavelli ve Tolstoy'un tarih anlayışı üzerine makaleleri, tek büyük bir şey bilen kirpiye karşı çok şey bilen kirpiye karşı birçok şey bilen tilkinin Batı düşüncesindeki yolculuğunun seyir defteri olarak değerlendirilebilir.

Isaiah Berlin bize gerçekleri, çok önemli gerçekleri söylüyor fakat biz onu yanlı bağlılıklarımız ve dar anlayışımız yüzünden duyamıyoruz. Berlin, dünyamızın ahlakî karmaşıklığını ve kırılan umutlarımızın yarattığı trajediyi anlatıyor, fakat aynı zamanda da yeni bir umut sunuyor: Eğer hayatımızda ve tarihte birbiriyle çatışan uyumsuz ahlakî değerleri anlayışla ele almaya çalışırsak, dünya bizim için zorlu bir yer olmaktan çıkar.

Charles Taylor