^{#smrgKİTABEVİ} Klimatoloji ve Çin Kaynaklarında Gök-Türk Çağında İklim Krizi - 2024

Gerek buz çekirdekleri gerekse ağaç halkaları üzerinde yapılan çalışmalar, VI. ve VII. yüzyıllarda beş ayrı büyük volkan patlaması yaşandığı ve dünyanın kül bulutuyla kaplandığını göstermiştir. Bunların Çin kaynaklarında tespit edilebilen yaz mevsiminde kar yağışı, kuraklık ve kıtlık gibi sonuçları Gök-Türk tarihinde yaşanmış siyasi krizlerle senkronizedir. Yaklaşık 536-700 yılları arasında yaşanan bu küresel soğuma dönemine iklim tarihi literatüründe "Geç Antik Küçük Buzul Çağı" adı veriliyor. Elinizdeki çalışma, bu süreçte gerçekleşen iklim krizlerinin dönemin hâkim bozkır imparatorluğu olan Gök-Türk Kağanlığı'nı kuruluşundan yıkılışına dek ne ölçüde etkilediğini inceliyor.