^{#smrgKİTABEVİ} Kuman / Kıpçaklar - 2023

“Kıpçaklar, çeşitli özellikleri ile diğer Türk boylarından ayrılırlar. Onların en belirgin özellikleri, Türkler içerisinde sarışın, mavi gözlü tek topluluk olmalarıdır. Kıpçakların göçtükleri yerlerdeki milletlerle ilişkileri de onları farklı bir konuma taşır. Orta Asya, Volga-Yayık, Donetz-Ten, Tuna ve Batı grupları olmak üzere beş ana gruba ayrılan ve Macaristan'dan Gürcistan'a, Balkanlardan Mısır'a kadar pek çok yerdeyerleşik hayata geçen Kıpçaklar, buradaki halklarla karışmışlardır. Balkanlar, Doğu Avrupa ile Kafkasların güneyine göç edenlerin Hıristiyanlığı benimsedikleri ve yerli unsurlar içerisinde kimliklerini büyük ölçüde yitirdikleri bilinmektedir. Ancak bir kısmı da antropolojik ve etnolojik olarak gittikleri yerlerde varlığını sürdürmektedir. Kıpçakların göç ettiği ve tarihinde büyük rol oynadığı yerlerden birisi de Doğu Karadeniz bölgesidir.

Kıpçakların Karadeniz bölgesine yerleşimi ile ilgili araştırmalar çoğalmaya başlayınca, onların sadece Doğu Karadeniz'e değil, bölgenin batısına da yayıldığı görüldü. Özellikle kilise defterleri üzerine yapılan çalışmalarla Trabzon'un belirli yerlerindeki Hıristiyanların büyük kısmının Türk kökenli oldukları ortaya çıkınca, bölgetarihinin yeniden yazılması ihtiyacı doğdu.”