#smrgDERGİ Magma Yeryüzü Dergisi - Ruhunu Arayan Ülke Ruslar - Rusya Özel Sayısı - Sayı: 36 Mayıs 2018
Ahmatova'nın Evinde: Şiir, Aşk, Devrim ve Sürgün
Yazı ve Fotoğraflar: Özcan Yüksek
Şair Anna Ahmatova'nın 1918'den itibaren oturduğu yer, bugün aynı zamanda onun adına kurulmuş bir müze... Şiirlerini yazdığı masa, son giydiği manto, şapkalar ve tüm bu yaşanmışlığı görmek için gelen yüzlerce kişi...
Ekim'in 100. Yılı, Devlet ve Devrim
Yazı: Kemal Tayfur
Fotoğraflar: Nazım Serhat Fırat
Devrimler ve karşıdevrimler çağıydı yirminci yüzyıl. Bu çağın ilk sosyalist devrimi Rusya'da patladı ve dünya tarihinin gidişatını değiştirdi. Magma, Rus Devrimi ya da Bolşevik Devrim olarak da bilinen Ekim Devrimi'nin yüzüncü yılında Petersburg ve Moskova'daydı; dünya tarihinin ilk başarılı işçi devriminin izlerini aradı, devrimin önderi Lenin'in tarihi rolünü araştırdı.
Rusya'nın Doğuşu, Ruslar
Yazı: Kemal Tayfur
Fotoğraflar: Özcan Yüksek
Büyük ve belirsiz bir ülkedir Rusya; Baltık'tan Kamçatka'ya, Kuzey Kutbu'ndan Karadeniz sahillerine uzanır. Bu uçsuz bucaksız toprakların kuzeybatı köşesinde, bugün adına Altın Halka denilen melankolik topraklar, Rus ruhuna hayat verdi. Vladimir, Suzdal, Kostroma, Yaroslavl, Rostov; Moskova tacının mücevherleri, eski Rusya'nın sembolleriydi. Magma, Ruslar için anayurt mertebesindeki Moskova ve Rus halkının öz geleneklerinin korunduğu Altın Halka şehirlerinde Rus kimliğinin ve değerlerinin izlerini aradı.
Çarlar, Devrimciler, Sanatçılar: St Petersburg
Yazı ve Fotoğraflar: Özcan Yüksek
Sonra caddeleri doldurmaya başlayan insanlardan çıkan ak dumanlar, evlerin, fabrikaların bacalarından çıkan siyah dumanlar yükselir göğe doğru; yükselir ve çinko çatıların, kiremit çatıların üzerinde sanki yeni bir şehir kurulur gökyüzünde. Eski Rus efsanelerinde, Petro'nun şehrinin önce gökte şekillendirip sonra yere indirildiği anlatılır ya, işte şehir bir defa kurulduktan sonra her sabah ama her sabah yerde şekillenip yeniden göğe çıkarılır.
Moskova, Gücün Rengi
Yazı: Kerim Has
Fotoğraflar: Nazım Serhat Fırat
Moskova, eski Rusya'nın tam kalbinde, kuzeyle güneyin, Avrupa ile Asya steplerinin kavşağında kuruldu. Rusya büyüdükçe Moskova büyüdü; katedraller, saraylar, malikâneler, görkemli anıtlarla donandı. Serpilip gelişmek isteyen Rus kentlerine örnek oldu. Sovyet deneyinin ardından bir kez daha dünyaya açılan Moskova, anıtsal karakteri, görkemli meydan ve bulvarları, şehre hayat veren parkları ve olağanüstü metrosuyla göz alıyor.
Dostoyevski: Suç, Ceza ve İlham
Yazı: Özcan Yüksek
Amirallik Binası'nın tam karşısında yan yana sıralanan Sanat Akademisi, Menşikov Sarayı, Petro'nun ilk evi ve Bilimler Akademisi'nin ışıktan gölgeleri birbirine bulanıyordu. İşte tam burası, henüz bu kadar ışıltılı değilken, hatta ismi Leytenanta Şimidta değil de Nikolaevski Köprüsüyken, Dostoyevski'nin Suç ve Ceza'daki kahramanı Raskolnikov'un geceleri tek başına yürüdüğü yerdir. Neva'nın karanlık sularına bakıp zihninden geçen karanlık düşüncelerini ölçüp biçen, iç konuşmalarıyla aklını çelmeye çalışan Raskolnikov'un köprüsü. Rehinci yaşlı kadını öldürmeye karar verdiği, sonra vazgeçtiği, sonra tekrar karar verdiği Dostoyevski'nin günah ve erdem köprüsü.
Devrim ve Futbol
Yazı: Kaan Kavuşan
Fotoğraflar: Donat Sorokin
Ruslar için çarlıktan sosyalizme geçiş siyasi olduğu kadar futbol açısından da sefaletten zafere giden yol olmuştu. Organize kaos tekniğinden saha parselasyonuna kadar futbolun taktik ve matematiğine dair temelleri onlar attı. 20. yüzyılın son döneminde Rus futbolu o kadar başarılıydı ki 21. yüzyılın oyununu oynadıkları söylendi. Haziran'da Rusya'da düzenlenecek dünya kupası, Doğu ile Batı arasındaki mücadelenin yeşil sahada yansıması olacak gibi görünüyor...
Korkunç İvan
Yazı: Kemal Tayfur
Rusya'nın ilk çarıydı. Rus birliğini sağlamış, Kazan'ı fethetmişti. Ama onun dönemi terör ve kitlesel cinayetlerle anılıyor. Aşırı abartılı kişiliği ve Rusya tarihindeki yeri bugün bile tartışılıyor. Hem bilge bir devlet adamı hem de zalim bir despot, akıldışı davranışlar sergileyen bir otokrat olarak değerlendiriliyor.
Sovyet Sineması
Yazı: Uğur Ugan
Sinema ve devrimin buluşması çığır açıcı oldu. Sovyet yönetmenler montajı keşfetti, yeni teknikler geliştirip bambaşka bir anlatım geleneği oluşturdular. Sinema aracılığıyla kitlelerin bilincine yön verdiler. Ayzenştayn, Vertov, Pudovkin gibi ilk öncülerin kurduğu sinema geleneği Tarkovski ile doruğa ulaştı.
Mersin'in Mağara Resimleri, Anadolu'nun Elleri
Yazı: Orkun Hamza Kayci, Yaşar Ünlü, Sedat Ateş
Fotoğraflar: Hale Tümer
Arkeolojide büyük keşif... Mağara duvarlarından yansıyan uzak geçmiş... Tarihöncesi el figürleri Anadolu'nun önemli arkeolojik keşifleri arasında yerini aldı. Mersin'in dağlık kesiminde bulunan mağaralarda püskürtme tekniğiyle yapılmış çok sayıda el betimi bulundu. Benzerlerine üst paleolitik çağa tarihlenen Avrupa mağara sanatında rastlanan bu betimlerin neolitik dönemde ya da daha öncesinde yapıldıkları düşünülüyor.
Ahmatova'nın Evinde: Şiir, Aşk, Devrim ve Sürgün
Yazı ve Fotoğraflar: Özcan Yüksek
Şair Anna Ahmatova'nın 1918'den itibaren oturduğu yer, bugün aynı zamanda onun adına kurulmuş bir müze... Şiirlerini yazdığı masa, son giydiği manto, şapkalar ve tüm bu yaşanmışlığı görmek için gelen yüzlerce kişi...
Ekim'in 100. Yılı, Devlet ve Devrim
Yazı: Kemal Tayfur
Fotoğraflar: Nazım Serhat Fırat
Devrimler ve karşıdevrimler çağıydı yirminci yüzyıl. Bu çağın ilk sosyalist devrimi Rusya'da patladı ve dünya tarihinin gidişatını değiştirdi. Magma, Rus Devrimi ya da Bolşevik Devrim olarak da bilinen Ekim Devrimi'nin yüzüncü yılında Petersburg ve Moskova'daydı; dünya tarihinin ilk başarılı işçi devriminin izlerini aradı, devrimin önderi Lenin'in tarihi rolünü araştırdı.
Rusya'nın Doğuşu, Ruslar
Yazı: Kemal Tayfur
Fotoğraflar: Özcan Yüksek
Büyük ve belirsiz bir ülkedir Rusya; Baltık'tan Kamçatka'ya, Kuzey Kutbu'ndan Karadeniz sahillerine uzanır. Bu uçsuz bucaksız toprakların kuzeybatı köşesinde, bugün adına Altın Halka denilen melankolik topraklar, Rus ruhuna hayat verdi. Vladimir, Suzdal, Kostroma, Yaroslavl, Rostov; Moskova tacının mücevherleri, eski Rusya'nın sembolleriydi. Magma, Ruslar için anayurt mertebesindeki Moskova ve Rus halkının öz geleneklerinin korunduğu Altın Halka şehirlerinde Rus kimliğinin ve değerlerinin izlerini aradı.
Çarlar, Devrimciler, Sanatçılar: St Petersburg
Yazı ve Fotoğraflar: Özcan Yüksek
Sonra caddeleri doldurmaya başlayan insanlardan çıkan ak dumanlar, evlerin, fabrikaların bacalarından çıkan siyah dumanlar yükselir göğe doğru; yükselir ve çinko çatıların, kiremit çatıların üzerinde sanki yeni bir şehir kurulur gökyüzünde. Eski Rus efsanelerinde, Petro'nun şehrinin önce gökte şekillendirip sonra yere indirildiği anlatılır ya, işte şehir bir defa kurulduktan sonra her sabah ama her sabah yerde şekillenip yeniden göğe çıkarılır.
Moskova, Gücün Rengi
Yazı: Kerim Has
Fotoğraflar: Nazım Serhat Fırat
Moskova, eski Rusya'nın tam kalbinde, kuzeyle güneyin, Avrupa ile Asya steplerinin kavşağında kuruldu. Rusya büyüdükçe Moskova büyüdü; katedraller, saraylar, malikâneler, görkemli anıtlarla donandı. Serpilip gelişmek isteyen Rus kentlerine örnek oldu. Sovyet deneyinin ardından bir kez daha dünyaya açılan Moskova, anıtsal karakteri, görkemli meydan ve bulvarları, şehre hayat veren parkları ve olağanüstü metrosuyla göz alıyor.
Dostoyevski: Suç, Ceza ve İlham
Yazı: Özcan Yüksek
Amirallik Binası'nın tam karşısında yan yana sıralanan Sanat Akademisi, Menşikov Sarayı, Petro'nun ilk evi ve Bilimler Akademisi'nin ışıktan gölgeleri birbirine bulanıyordu. İşte tam burası, henüz bu kadar ışıltılı değilken, hatta ismi Leytenanta Şimidta değil de Nikolaevski Köprüsüyken, Dostoyevski'nin Suç ve Ceza'daki kahramanı Raskolnikov'un geceleri tek başına yürüdüğü yerdir. Neva'nın karanlık sularına bakıp zihninden geçen karanlık düşüncelerini ölçüp biçen, iç konuşmalarıyla aklını çelmeye çalışan Raskolnikov'un köprüsü. Rehinci yaşlı kadını öldürmeye karar verdiği, sonra vazgeçtiği, sonra tekrar karar verdiği Dostoyevski'nin günah ve erdem köprüsü.
Devrim ve Futbol
Yazı: Kaan Kavuşan
Fotoğraflar: Donat Sorokin
Ruslar için çarlıktan sosyalizme geçiş siyasi olduğu kadar futbol açısından da sefaletten zafere giden yol olmuştu. Organize kaos tekniğinden saha parselasyonuna kadar futbolun taktik ve matematiğine dair temelleri onlar attı. 20. yüzyılın son döneminde Rus futbolu o kadar başarılıydı ki 21. yüzyılın oyununu oynadıkları söylendi. Haziran'da Rusya'da düzenlenecek dünya kupası, Doğu ile Batı arasındaki mücadelenin yeşil sahada yansıması olacak gibi görünüyor...
Korkunç İvan
Yazı: Kemal Tayfur
Rusya'nın ilk çarıydı. Rus birliğini sağlamış, Kazan'ı fethetmişti. Ama onun dönemi terör ve kitlesel cinayetlerle anılıyor. Aşırı abartılı kişiliği ve Rusya tarihindeki yeri bugün bile tartışılıyor. Hem bilge bir devlet adamı hem de zalim bir despot, akıldışı davranışlar sergileyen bir otokrat olarak değerlendiriliyor.
Sovyet Sineması
Yazı: Uğur Ugan
Sinema ve devrimin buluşması çığır açıcı oldu. Sovyet yönetmenler montajı keşfetti, yeni teknikler geliştirip bambaşka bir anlatım geleneği oluşturdular. Sinema aracılığıyla kitlelerin bilincine yön verdiler. Ayzenştayn, Vertov, Pudovkin gibi ilk öncülerin kurduğu sinema geleneği Tarkovski ile doruğa ulaştı.
Mersin'in Mağara Resimleri, Anadolu'nun Elleri
Yazı: Orkun Hamza Kayci, Yaşar Ünlü, Sedat Ateş
Fotoğraflar: Hale Tümer
Arkeolojide büyük keşif... Mağara duvarlarından yansıyan uzak geçmiş... Tarihöncesi el figürleri Anadolu'nun önemli arkeolojik keşifleri arasında yerini aldı. Mersin'in dağlık kesiminde bulunan mağaralarda püskürtme tekniğiyle yapılmış çok sayıda el betimi bulundu. Benzerlerine üst paleolitik çağa tarihlenen Avrupa mağara sanatında rastlanan bu betimlerin neolitik dönemde ya da daha öncesinde yapıldıkları düşünülüyor.
