13. yüzyılda Nazilli yöresindeki (Pazaristan) ekonomik olarak Türklerin eline geçti. Bu merkez Bizanslar Döneminde kurulmuş idi. Türklerin eline geçince (NAZLU) oldu. Köyün suyu kuzeybatıdan (Başpınar)dan, birbirine geçme sağlam künkler içerisinden geliyordu. Buradan gelen su çok ve devamıydı. Savaşlar ve toprak hareketleri olan depremler bu suyolunu zarar vermiş. Su kontrolsüz akmaya ve etrafı zarar vermeye başladı. Sonra bu suyun zararından korunmak için köy Aşağı Nazilli'nin altında bulunan havzaya yani Büyük Menderes'in kenarına taşındı. Bu sefer Menderes'in hışmına uğrayan köy (Nazilli) tekrar yukarıya taşındı. Bizans döneminde ticaret, dokumacılık, hayvancılık, sarraflık, kuyumculuk gelişti. Gezgin ve tüccarlar mallarını Nazilli Pazarında sergilerlerdi. Nazilli'de İyonlar, Araplar, Lidyalılar, Persler, Romalılar, Bizanslar, Selçuklular, Aydınoğulları, Osmanlılar yaşadı. Yapılan araştırmalar burada yaşayan insanların % 100 Oğuz Boyuna bağlı Türklerdir demektedir.- Kitaptan
Kitabımda Nazilli'nin ilk yerleşim tarihi yer alıyor. 'Tarihi süreçte neler yaşadı, yerleşim yeri neden ve nasıl değişti, insanlar nereden geldi, hangi milletler yaşadı, Sümerbank neden Nazilli'de kurulmuştur, nasıl kaybettik, Türkiye Cumhuriyeti 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın Nazilli günleri, Demirci Mehmet Efe ve Atatürk ilişkileri, Nazilli'nin yetiştirdiği büyükler kimlerdir, yetişen ürünler hangileridir, Nazilli'de gezilip görülecek yerler nereleridir?' gibi konular yer aldı. Anlatmaya çalıştığımız konular bunlar ve benzerleri bütün konuları bulacaksınız. Kısaca bu kitap ilk yerleşimden günümüze yani Mayıs 2020'ye kadar her şeyi kapsamaktadır. - Osman Girgin