^#smrgDERGİ Mimarlara Mektup / Kent, Kültür, Çevre, Mimarlık ve Demokrasi İçin - Sayı: 159, Mayıs 2012

Mesleki Haklarımızın Gaspına Karşı Mesleki Dayanışmaya C. Sami YILMAZTÜRK Mimarlar Odası stanbul Büyükkent Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri Mimarlık, yaşadığımız toprakların en eski mesleklerinden biri olarak karşımıza çıkar. Mimarlık örgütlenmesinin geçmişi de o kadar eskidir. Örgütlenme geleneği ve kül- türü meslek loncalarına, ahilik teşkilatına dayanır. Mimarlar, Osmanlı'da Tanzimat'la ilk sivil örgütlenmesini gerçekleştirir ve Cumhuriyet'le birlikte çağdaş bir örgütlen- me modeli ile karşımıza çıkar. Dünyadaki birçok mimarlık meslek örgütünden farklı olarak Türkiye'de Lonca ve Ahilik gelene- ğinden bu yana mimarlığın toplumsal ve kamusal sorumluluk boyutu meslek ör- gütlenmesinin önceliği olmuştur. Mimarlığın toplumsal ve kamusal so- rumluluk boyutu ile örgütlenen, çalışmala- rını bu aks üzerine oturtan ve ülkemizin en köklü demokratik örgütlenmelerinden biri olan TMMOB Mimarlar Odası, 13-14-15 Nisan 2012 tarihlerinde 43. Dönem Genel Kurulu ve seçimlerini, 942 delegenin ka- tılımı ile Ankara'da gerçekleştirdi ve yeni dönem organlarını belirledi. Genel Kurul öncesinde Mimarlar Odası'nın 26 şubesinin delegasyonunu temsilen bir araya gelen Şube Başkanları kanun hükmünde kararnameler (KHK) ve yönetmelikler ile meslek alanına yapılan müdahalelere karşı “dayanışma” amacı ile genel kurula ve seçimlere tek bir liste ile gitme kararı aldı. Dayanışma kararı Anayasa Mahkemesi'nin önünde bir yıldır durdu- ğu halde bir türlü gündeme alınmayan KHK'lerle kurulan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Resmî Gazete'de 3 Nisan 2012 tarihinde iki yönetmelik ya- yınlandı: “Planlı Alanlar Tip İmar Yö- netmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve “Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”. Bu yö- netmelikler, meslek alanımıza ve meslek odasının yetkilerine açıkça hukuka aykırı müdahaleleri içermekteydi. 13 Nisan 2012 tarihinde başlayan Mimarlar Odası Genel Kurulunda, KHK'ler, yönetmelikler ve taslak Yapı Denetim Kanunu ile mesleğe hukuk dışı müdahalelerin değerlendiril- diği saatlerde “Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve “Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”te yeni- den değişiklik yapılarak meslektaşın mes- lek odası ile son bağı da koparıldı. Bu değişiklik bilgisi Genel Kurul salo- nuna geldiğinde Türkiye'nin dört bir yanın- dan yaklaşık 40.000 mimarı temsilen Genel Kurul Salonunda bulunan 1217 delege oy- birliğiyle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na yürüme kararı aldı. 15 Nisan 2012 tarihinde Ankara'da Güvenpark'ta buluşan ve sayıla- rı 1000'i geçen mimar, “Meslek odalarının altını boşaltmaya çalışan AKP'ye ‘dur' de”, “AKP'nin mimarı olmayacağız”, “AKP elini odamızdan çek”, “AKP'ye inat top- luma hizmet”, “Meslek odalarına yönelik yok etme politikalarına karşı buradayız”, “Yaşam alanlarımızın daraltılmasına ha- yır”, “Meslek odalarının içeriğinin boşal- tılmasına hayır”, “Tasarım özgürlüğümü- zün kısıtlanmasına hayır”, “Kentlerimizin pazarlanmasına hayır” sloganları eşliğinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na doğru yü- rüyüşe geçti ve Bakanlık önünde bir basın açıklaması yapıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yürür- lüğe koyduğu yönetmelikler ve Yapı De- netim Kanun tasarısı meslek alanımızda neleri değiştiriyor: • Anayasanın 135. maddesi ile tanım- lanan, mimarlığın evrensel örgütlenme şeklinden gelen yetkiler mimarlardan alı- narak Bakanlığa veriliyor. • Meslek Odası'nın mimarlarla ilişkisi sadece bir kayıt işlemine indirgeniyor. • Mesleki yetkinlik yetkisi Bakanlığa, yani siyasetin güdümüne veriliyor. • Yarışma düzeni ortadan kaldırılıyor; mimarlar kamuya ait hizmet alımlarından dışlanarak, bu hizmet sadece Bakanlıktan yetki alabilen teknik müşavirlik firmaları- na bırakılıyor. • Mimarın meslek odası ile ilişkisi kesildiği için 12 Eylül darbesi ile kurgu- lanan, AKP hükümeti eliyle şekillenen YÖK tarafından tanımlanan yurtdışında kurulmuş okullar adına düzenlenen sahte mimarlık diploma sahipleri artık mesleği yapabilecekler, çünkü kamusal hizmetler için meslek odaları üyeliği sadece beyana dayanacak. • Mimarlık Büroları Yetki Belgesi sü- reci ortadan kaldırılarak, “mimarım” diye beyanda bulunan herkes mimarlık yapabi- lecek. • Ücretli çalışan meslektaşlarımızın ve tüm ücretli çalışanların yapı kullanım izin belgesi düzenlenirken aranan “SGK prim borcu yoktur” belgesi, iş yükünü azaltmak adına, aranmayacak. • Yapı müteahhidinin, parsel maliki- nin veya hissedarlarından veya ortakla- rından veya yöneticilerinden birinin mi- mar veya mühendis olması durumunda bu kişilere ait Türkiye'deki inşaatların hiçbirinde ayrıca şantiye şefi istihdam edilmesi gerekmeyecek. • İnşaat teknikeri veya teknik öğret- men unvanlı teknik elemanlar şantiye şefi olarak görevlendirilebilecek. • Mimarlık hizmeti serbest meslek faa- liyeti olmaktan çıkarılmakta, ticari metaya dönüştürülmektedir. 8 Tüm çalışanların ve meslektaşlarımızın birlik, mücadele ve dayanışma günü olan “1 Mayıs Emek Bayramı”nı kutluyoruz. Mimarlar Odası'nın 1 Mayıs Basın Bildirisine www.mo.org.tr adresinden ulaşılabilir.