#smrgKİTABEVİ Moğol Dönemi İran'ında Kadın - 2023
Eser, gerek içerdiği bilgilerin özgünlüğü gerekse kullanılan yöntem bakımından hayli dikkate değerdir. Ortadoğu kültür araştırmalarında olduğu kadar günümüzde önemli yere sahip kadın çalışmalarına da tarihsel bir perspektif sunmaktadır.
Eser, genelde Moğol, özelde ise İlhanlı (İran Moğolları) döneminde kadının tarihsel bağlamdaki çok yönlü varlığını dönemin kaynakları ışığında ele almaktadır. Bu zaman diliminde kadının toplum ekonomi ve yönetim mekanizmalarının hangi alanlarında ne şekilde var olduğu ve faaliyet gösterdiği eserin başat sorunsalıdır.
Kadının söz konusu devredeki konumunu, öncelikle İslamiyet'ten sonraki süreçteki ile mukayeseye tabi tutan Beyani İran kadınının hiçbir zaman Türk ve Moğol dönemlerindeki kadar yüksek mevki ve itibar sahibi olmadığı sık sık vurgulamakta; muasır kaynaklardan aktardığı verilerle bu iddiasını desteklemektedir.
Türkçeye kazandırdığımız bu değerli eserin, gerek mongolistik ve hatta Türk tarihi çalışmalarına gerekse kadın konulu araştırmalara katklı sağlayacağını düşünüyoruz.
İçindekiler
İKİNCİ BASKI İÇİN KISA BİR ÖNSÖZ
ÖNSÖZ
MÜTERCİMİN ÖNSÖZ
BİRİNCİ BÖLÜM
MOĞOL DÖNEMİ ÖNCESİNDE İRAN'DA KADIN
Gazneliler Dönemi (961 - 1187)
Selçuklular Dönemi (1038-1194)
Harezmşâhlar Dönemi (1097-1231)
Terken Hatun
Han Sultan
İKİNCİ BÖLÜM
EVLİLİK VE AİLE KURUMU
Evlenme Adap ve Gelenekleri
Mehir
Çeyiz
Boşanma
Nikâhsız Kadınlar
Kuma
Cariye
Mal ve Servet
Çocuk Meselesi
Annenin Önemi
Karı-Koca İlişkileri ve Koşulları
Kadınların Dini
Ölüm ve Cenaze Merasimi
Giyinme ve Süslenme Şekilleri
Ailenin Teşkilinde Hanların ve Hükümdarların Rolü,
Siyasi Yakınlaşma ve İlişki Kurma Aracı Olarak Evlilik
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TOPLUMUN DEĞİŞİK TABAKALARINDA KADININ KONUMU
Hatunlar (Melikeler/Kraliçeler)
Saltanat Nâibi Kraliçe (Melike-i Nâibus-Saltana)
Hükümdarlık
Unvanlar ve Lakaplar
Hatunların Görevleri
Siyasi Nüfuz
Savaş Sürecine Katılma
Saray
Varlıklar ve Gelirler
Saray Protokolü
Hükümdarın Sarayına Çıkma
Saray ve Umumi Ağırlama Göç Düzeni ve Orda
Feodallerin-Aristokratların Eşleri-Birinci Sınıf
Orta Tabaka Kadınları-İkinci Sınıf
Köleler-Üçüncü Sınıf
Umumhane ve Fahişe Evleri
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MOĞOL DÖNEMİNİN BAZI SEÇKİN KADINLARI
Alan Ko'a
Hö'elün Ucin
Börte Ucin
Töregene Hatun
Sorkoktani Beki
Bağdâd Hatun ve Dilşâd Hatun
SONUÇ
EKLER
KAYNAKÇA
DİZİN
Eser, gerek içerdiği bilgilerin özgünlüğü gerekse kullanılan yöntem bakımından hayli dikkate değerdir. Ortadoğu kültür araştırmalarında olduğu kadar günümüzde önemli yere sahip kadın çalışmalarına da tarihsel bir perspektif sunmaktadır.
Eser, genelde Moğol, özelde ise İlhanlı (İran Moğolları) döneminde kadının tarihsel bağlamdaki çok yönlü varlığını dönemin kaynakları ışığında ele almaktadır. Bu zaman diliminde kadının toplum ekonomi ve yönetim mekanizmalarının hangi alanlarında ne şekilde var olduğu ve faaliyet gösterdiği eserin başat sorunsalıdır.
Kadının söz konusu devredeki konumunu, öncelikle İslamiyet'ten sonraki süreçteki ile mukayeseye tabi tutan Beyani İran kadınının hiçbir zaman Türk ve Moğol dönemlerindeki kadar yüksek mevki ve itibar sahibi olmadığı sık sık vurgulamakta; muasır kaynaklardan aktardığı verilerle bu iddiasını desteklemektedir.
Türkçeye kazandırdığımız bu değerli eserin, gerek mongolistik ve hatta Türk tarihi çalışmalarına gerekse kadın konulu araştırmalara katklı sağlayacağını düşünüyoruz.
İçindekiler
İKİNCİ BASKI İÇİN KISA BİR ÖNSÖZ
ÖNSÖZ
MÜTERCİMİN ÖNSÖZ
BİRİNCİ BÖLÜM
MOĞOL DÖNEMİ ÖNCESİNDE İRAN'DA KADIN
Gazneliler Dönemi (961 - 1187)
Selçuklular Dönemi (1038-1194)
Harezmşâhlar Dönemi (1097-1231)
Terken Hatun
Han Sultan
İKİNCİ BÖLÜM
EVLİLİK VE AİLE KURUMU
Evlenme Adap ve Gelenekleri
Mehir
Çeyiz
Boşanma
Nikâhsız Kadınlar
Kuma
Cariye
Mal ve Servet
Çocuk Meselesi
Annenin Önemi
Karı-Koca İlişkileri ve Koşulları
Kadınların Dini
Ölüm ve Cenaze Merasimi
Giyinme ve Süslenme Şekilleri
Ailenin Teşkilinde Hanların ve Hükümdarların Rolü,
Siyasi Yakınlaşma ve İlişki Kurma Aracı Olarak Evlilik
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TOPLUMUN DEĞİŞİK TABAKALARINDA KADININ KONUMU
Hatunlar (Melikeler/Kraliçeler)
Saltanat Nâibi Kraliçe (Melike-i Nâibus-Saltana)
Hükümdarlık
Unvanlar ve Lakaplar
Hatunların Görevleri
Siyasi Nüfuz
Savaş Sürecine Katılma
Saray
Varlıklar ve Gelirler
Saray Protokolü
Hükümdarın Sarayına Çıkma
Saray ve Umumi Ağırlama Göç Düzeni ve Orda
Feodallerin-Aristokratların Eşleri-Birinci Sınıf
Orta Tabaka Kadınları-İkinci Sınıf
Köleler-Üçüncü Sınıf
Umumhane ve Fahişe Evleri
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MOĞOL DÖNEMİNİN BAZI SEÇKİN KADINLARI
Alan Ko'a
Hö'elün Ucin
Börte Ucin
Töregene Hatun
Sorkoktani Beki
Bağdâd Hatun ve Dilşâd Hatun
SONUÇ
EKLER
KAYNAKÇA
DİZİN