^#smrgSAHAF Mozotros Ailesi 4 -

Mozotros IV, karikatür sanatçısı İrvin MANDEL'in haftalık Şalom Gazetesi'nde 2000-2004 yılları arasında yer alan çizgilerinden derlenmiştir. Mandel, önceki senelerde yayınlanmış olan Mozotros (Bizimkiler) serisinin 4.sü olan bu kitabında da, Türk Yahudilerin günlük yaşamlarını kendine özgü üslubu ve mizah anlayışıyla karikatür severlere sunuyor.

Türkiye Yahudiliği'nin dil çoğulluğu, kimliğini oluşturan ögeler içinde önemli bir yer tutar. Bu çoğulluk, bir yandan Yahudilik'in tarihine ilişkin referansları taşırken, bir yandan da bu topraklardaki 500 yılı aşkın geçmişin izlerini bugüne getirir. Başka bir deyişle çoğul kaynaklı bir diller toplamıdır söz konusu olan. Bu dillerin kaynakları içinde, eski çağlarda Filistin'de konuşulan İbranice, I.Ö.3. yüzyıldan başlayarak İbranicenin yerini alan ve bir dönem Yakındoğu'nun neredeyse ortak dili olan Aramca yer alır. Daha sonraki çağlarda ise, kutsal topraklarda kullanılan Arapçanın yanı sıra tüm dünyaya dağılan Yahudilik'in yaşadıkları topraklarda konuştukları dillerin varlığı görülür.

İspanya Yahudiliği'nin dili İspanyolcadan Kuzey Avrupa Yahudiliği'nîn dili olan ve Almanca ile Aramca'nın kaynaşmasıyla ortaya çıkan Yidişçe'ye ulaşan bu çoğulluk Osmanlı topraklarında buluşur. Osmanlı toplum yapısı içinde kendi dillerini yüzyıllar boyu yaşatan Yahudiler'in kullandıkları hakim dil, İspanya'dan göçen Sefarad Yahudileri'nin sayısal çoğunluğu nedeniyle bugün Yahudi İspanyolcası (Judeo-Espanyol) adı verilen dil olmuştur. Ne var ki 19. Yüzyılda Alliance Israélite'in etkisiyle Fransızca ve doğal olarak da Türkçe bu dilin senkretik yapısının oluşmasına yol açmıştır.

İşte, bugünün Türkiye Yahudi dünyasından bir kesit sunan Mozotros Ailesi'nin dili, yukanda tanımlanan çoğukluktan iz\er taşıyor. Mozotros Ailesi Sözlüğü, albümde geçen sözcükker çerçevesinde bu izlerin kaynağını sürüyor ve okuyucuyu biraz olsun aydınlatmaya çalışıyor.