#smrgKİTABEVİ Nazimi Yaver Yenal: Bir Kâğıt Mimarının Hayali Dünyası = Imaginary World of A Paper Architect - 2017
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü kuruluşunun 10. yılında, Bir Kağıt Mimarının Hayali Dünyası sergisiyle Cumhuriyet döneminin önemli mimarlarından Nazimî Yaver Yenal'ın öğrencilik yıllarından, kariyerinin son dönemlerine kadar geçen süreçteki sanatsal üretimlerini ilk kez izleyiciyle buluşturuyor. Yenal'ın yıllar sonra ortaya çıkan zengin arşivinden derlenen serginin küratörlüğünü Büke Uras üstleniyor. Sergiye eşlik eden kapsamlı katalog, Büke Uras'ın sunuş metni ile birlikte M. Baha Tanman, Prof. Behçet Ünsal ve Prof. Ataman Demir'in kaleme aldığı, sanatçının yaşam öyküsüne ve işlerine farklı perspektiften yaklaşan metinleri içeriyor.
Serginin küratörü Büke Uras, gelenek ve modernizm arasında gidip gelen tasarımlardan oluşan sayısız çizime sahip Nazimî Yaver'i, hayata geçmeyen projelerinden ötürü “erken Cumhuriyet dönemi mimarisinin en kayda değer kağıt mimarı” olarak tanımlıyor. Nazimî Yaver'in uzun yıllar kendine yalnızca çizimlerden oluşan alternatif bir mimari üretim alanı yarattığının altını çizen Uras, uygulanmamış tasarımların, yarattığı umutlar, inşa edilmeme nedenleri ve hayal kırıklıkları ile birlikte güçlü bir hikâye anlattığını vurguluyor. Uras konu ile ilgili şu değerlendirmelerde bulunuyor: “İnşa edilmeyen ve kimseyle paylaşılmayan tasarımlar, kamusal bir sanat alanı olan mimarlığı özelleştirir. Hayalgücünün yön verdiği Yenal estetiği, kaçınılmaz şekilde kişisel kodlarla içiçe geçerek tanımlanır. Bu öznellik, Yenal'ın çizimlerinin doğru anlaşılabilmesi için, içerdikleri tasarımlar kadar yaratıcısı üzerinden bir okumayı zorunlu kılar.”
Akademi yıllarında yıldızlaşan mimar Nazimî Yaver Yenal (Ömer Nazimî Yenal), 1904 yılında İstanbul'da doğar. 1920 yılında Mekteb-i Sanayi-i Nefise-i Şahane'de mimarlık öğrenimine başlar. Eğitmenleri, Osman Hamdi Bey ve Alexandre Vallaury'nin önderliğinde Paris, l'École nationale supérieure des Beaux-Arts yönetmeliğinden model alınan akademinin ilk kuşak öğrencilerinden biri olur.
Akademi hayatı boyunca pek çok önemli projede art arda aldığı birincilik ödülleri ile hocalarının takdirini toplayan Nazimî Yaver, özellikle de arkadaşları arasında yıldızlaşır. Bu projeler arasında 1925 senesinde Ankara Şehremaneti'nin düzenlediği Cumhuriyet döneminin ilk mimari proje yarışması öne çıkar. Bunu, Cumhuriyet döneminde İstanbul için düzenlenen ilk mimari yarışma “Haydarpaşa Garı Tamiri” izler. Öğrenciliği sırasında hocası Mongeri'nin bürosunda, özellikle Ziraat Bankası Ankara merkez şubesinin tasarım sürecine dahil olur.
Bir Kağıt Mimarının Hayali Dünyası Nazimî Yaver Yenal sergisi, ölümünden sonra dağılan ve büyük kısmı imha edilerek yitirilen bu sıra dışı arşivden günümüze ulaşan, fotoğraf, çizim ve maketleri mercek altına alıyor.
The exhibition entitled, Imaginary World of a Paper Architect: Nazimî Yaver Yenal begins with student years of Yenal (1904-1987), an unconventional name in 20th-century Turkish architecture, at the Academy of Fine arts and focuses on his oeuvre until the 1950s. Furthermore, the exhibition offers a broad insight into the history of architecture education in Turkey, competitions organized in the early periods of the Republic, and the relationship between state and architecture. The exhibition catalogue includes an exhaustive article by exhibition curator Büke Uras, as well as articles by Prof. M. Baha Tanman, Prof. Behçet Ünsal, and Prof. Ataman Demir, all of which offer different perspectives on the life and work of Yenal.
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü kuruluşunun 10. yılında, Bir Kağıt Mimarının Hayali Dünyası sergisiyle Cumhuriyet döneminin önemli mimarlarından Nazimî Yaver Yenal'ın öğrencilik yıllarından, kariyerinin son dönemlerine kadar geçen süreçteki sanatsal üretimlerini ilk kez izleyiciyle buluşturuyor. Yenal'ın yıllar sonra ortaya çıkan zengin arşivinden derlenen serginin küratörlüğünü Büke Uras üstleniyor. Sergiye eşlik eden kapsamlı katalog, Büke Uras'ın sunuş metni ile birlikte M. Baha Tanman, Prof. Behçet Ünsal ve Prof. Ataman Demir'in kaleme aldığı, sanatçının yaşam öyküsüne ve işlerine farklı perspektiften yaklaşan metinleri içeriyor.
Serginin küratörü Büke Uras, gelenek ve modernizm arasında gidip gelen tasarımlardan oluşan sayısız çizime sahip Nazimî Yaver'i, hayata geçmeyen projelerinden ötürü “erken Cumhuriyet dönemi mimarisinin en kayda değer kağıt mimarı” olarak tanımlıyor. Nazimî Yaver'in uzun yıllar kendine yalnızca çizimlerden oluşan alternatif bir mimari üretim alanı yarattığının altını çizen Uras, uygulanmamış tasarımların, yarattığı umutlar, inşa edilmeme nedenleri ve hayal kırıklıkları ile birlikte güçlü bir hikâye anlattığını vurguluyor. Uras konu ile ilgili şu değerlendirmelerde bulunuyor: “İnşa edilmeyen ve kimseyle paylaşılmayan tasarımlar, kamusal bir sanat alanı olan mimarlığı özelleştirir. Hayalgücünün yön verdiği Yenal estetiği, kaçınılmaz şekilde kişisel kodlarla içiçe geçerek tanımlanır. Bu öznellik, Yenal'ın çizimlerinin doğru anlaşılabilmesi için, içerdikleri tasarımlar kadar yaratıcısı üzerinden bir okumayı zorunlu kılar.”
Akademi yıllarında yıldızlaşan mimar Nazimî Yaver Yenal (Ömer Nazimî Yenal), 1904 yılında İstanbul'da doğar. 1920 yılında Mekteb-i Sanayi-i Nefise-i Şahane'de mimarlık öğrenimine başlar. Eğitmenleri, Osman Hamdi Bey ve Alexandre Vallaury'nin önderliğinde Paris, l'École nationale supérieure des Beaux-Arts yönetmeliğinden model alınan akademinin ilk kuşak öğrencilerinden biri olur.
Akademi hayatı boyunca pek çok önemli projede art arda aldığı birincilik ödülleri ile hocalarının takdirini toplayan Nazimî Yaver, özellikle de arkadaşları arasında yıldızlaşır. Bu projeler arasında 1925 senesinde Ankara Şehremaneti'nin düzenlediği Cumhuriyet döneminin ilk mimari proje yarışması öne çıkar. Bunu, Cumhuriyet döneminde İstanbul için düzenlenen ilk mimari yarışma “Haydarpaşa Garı Tamiri” izler. Öğrenciliği sırasında hocası Mongeri'nin bürosunda, özellikle Ziraat Bankası Ankara merkez şubesinin tasarım sürecine dahil olur.
Bir Kağıt Mimarının Hayali Dünyası Nazimî Yaver Yenal sergisi, ölümünden sonra dağılan ve büyük kısmı imha edilerek yitirilen bu sıra dışı arşivden günümüze ulaşan, fotoğraf, çizim ve maketleri mercek altına alıyor.
The exhibition entitled, Imaginary World of a Paper Architect: Nazimî Yaver Yenal begins with student years of Yenal (1904-1987), an unconventional name in 20th-century Turkish architecture, at the Academy of Fine arts and focuses on his oeuvre until the 1950s. Furthermore, the exhibition offers a broad insight into the history of architecture education in Turkey, competitions organized in the early periods of the Republic, and the relationship between state and architecture. The exhibition catalogue includes an exhaustive article by exhibition curator Büke Uras, as well as articles by Prof. M. Baha Tanman, Prof. Behçet Ünsal, and Prof. Ataman Demir, all of which offer different perspectives on the life and work of Yenal.
