^#smrgSAHAF Osmanlı Devlet Teşkilâtında Reisülküttablık (XVIII. Yüzyıl) - 2001

Genellikle Osmanlı Devleti'nin 18. yüzyılda bütün müesseseleriyle birlikte gerileme sürecine girdiği kabul edilir. Reisülküttablık bunun her alana teşmil edilemeyeceğini; özel olarak kendi gelişmesi, genel olarak ise kendisine bağlı bürokrasinin kaydettiği gelişme ile göstermektedir. O dönemde Osmanlı merkez bürokrasisinin maliye dışındaki kısmını üstlenen reisülküttablık, şimdiki Dışişleri Bakanlığı ve Başbakanlık Müsteşarlığı makamlarının başlangıcını oluşturmaktadır. Türkiye'deki bürokratik devlet geleneğinin kökleri de büyük ölçüde bu müessese içerisine uzanmaktadır.