^{#smrgKİTABEVİ} Osmanlı Devleti'nde Nehir Islah Çalışmaları Meriç Nehri Islahı 1840 - 1915 - 2022

On sekizinci yüzyılda İngiltere ve Fransa'da başlayan nehir ıslah çalışmaları kısa bir süre sonra bütün dünyada olduğu gibi Osmanlı Devleti'nde de uygulanmıştır. Her ne kadar nehir ıslahını kolaylaştıran yeni icat makineler İngiltere'de ortaya çıkmış olsa da bu makinelerin nehirler üzerinde kullanımıyla ilgili kanun ve kurallar Fransız mühendisler tarafından geliştirilerek yaygınlaştırılmıştır.

Osmanlı Devleti söz konusu ülkelerden kırk yıl sonra (1840), nehir ıslah çalışmalarına başlamış olsa da kısa bir zaman içinde on bir nehrin ıslahına teşebbüs etmiş olmakla beraber, bu çalışmaların çok az bir kısmı başarıyla tamamlanmıştır.

Makale dünyada gelişen nehir ıslah teknolojisinin ana hatlarını ortaya koyarak, Osmanlı Devleti'nin bu teknolojiden ne oranda ve nasıl faydalandığını ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Osmanlı Devleti'ndeki nehir ıslah çalışmaları 1840-1920 yılları arasında devam etmiştir. Bu kapsamda Meriç, Kızılırmak, Vardar, Karasu, Menderes, Sakarya, Yeşilırmak, Boyana, Fırat, Dicle, Bartın Çayı ıslaha tabi tutulmuştur. Bulgular: 2015 yılında Kayseri'de düzenlenen “Uluslararası Osmanlı Devleti'nde Nehirler ve Göller Sempozyumu” bahsi geçen nehirlerden birçoğuyla ilgili verilerin derlenmesini mümkün kılmaktadır. Ancak bu makale sunularda değinilmemiş veya konu gereği göz ardı edilmiş birçok yeni bilginin ortaya çıkmasını sağlamaktadır.

Yukarıda bahsi geçen eksiklikler göz önüne alınarak ortaya konulan bu çalışmada, Meriç/Enez Limanı, Savreyn, Seyhan/Ceyhan, Sakarya/Mudurnu nehirleri üzerinde yapılan ıslah çalışmalarına yer verilecektir.