^{#smrgKİTABEVİ} Osmanlı Tarihinde Levendler -

Bu çöküntüye, ta onyedinci as­rın ilk yarısında işaret etmiş eserler kaleme alınmış olduğu halde, onlardan açılan yere hangi askerlerin kaim olduğununun, şimdiye - kadar incelenmemiş olması da bu noksanlığın garip tarafıdır. Topraklı süvarilerin çöküntüye uğramasiyle, ondan açılan yer, kapılı ve mîri levendlerle doldurulmuştur.

Başıboş levend hareketi; Osmanlı toplumunda tımar sis­temi ile şekillenmiş köy iktisadiyatı ve bu iktisadî düzene bağlı askerî, malî, idarî organizasyondaki mevcut dengenin, onaltıncı asrın ikinci yarısında bozulmasiyle beliren buhra­nın, sosyal bir vakıa halindeki ifadesidir.

Osmanlı toplumu böyle bir buhrana sürüklenir, memleket bundan çok büyük çapta zararlar görürken, Osmanlı devlet adamlarının pek çoğu buhranın neden meydana geldiğinin farkına varamamış, buhranın sebeplerinin bazılarını farkedenler ise, düzeltici yol­da esaslı bir şey yapamamıştır. Kısacası, Osmanlı hükümeti, memleketin zayıflık, gerilik ve fakirliğine yol açan buhran ve meseleler karşısında, hadiselerin hakimi değil onun dümen suyunda gidici olmuştur. Kitabın Bölüm Başlıkları:

- Levend Tâbiri
- Sekban İle Levend Aynimiydi ve Sekban Ne Zamandan Beri Mevcuttu ?
- Yevmli Adı Altında Toplanan Asker
- Çift Bozan Reâya ve Çift Bozan Resmi Meselesi
- Levendliği Doğuran ve Uzun Müddet Devamına Tesir Eden Sebepler
- Zirai İktisatta Burhana Yol Açan Sebepler
- Nüfus Artışının Ortaya Çıkardığı Durumla İlgili Sebep
- Dini Sebep
- İdari ve Siyasi Hadiselerle İlgili Sebepler
- Tımarlı Sipahiliğin Bünyesine ve Bozuluşuna Bağlı Sebep
- Deniz Levendleri, Kara Levendleri, Kapılı Levendler
- Ayanlığın Doğuş ve Kuvvetlenişinde Levendliğin Tesiri
- Miri Levendler