^{#smrgKİTABEVİ} Rusya'da Siyasî Vaziyet - 2005

Ekim 1917'de gerçekleşen Bolşevik devrimi yalnızca Ruslar için değil Rusya dahilinde yaşayan bütün toplulukların tarihinde silinmez izler bırakmıştır. Bu topluluklardan birisi olan Azerbaycan, ihtilalin ardından meydana gelen gelişmeler üzerine 28 Mayıs 1918 tarihinde bağımsızlığını ilan etmiş, kısabir süre içinde gerçekleştirdiği siyasi ve ekonomik icraatlar vasıtasıyla büyük bir gelişme kat etmiştir. Ancak bu mesut dönem çok kısa sürmüş Bolşevik istilasına uğrayan Azerbaycan 1991 yılına kadar devam edecek olan esaret hayatına başlamıştır. İşgalin ardından ülkeyi terk etmek zorunda kalan münevverler ise dünyanın çeşitli bölgelerine dağılarak istiklal davalarını devam ettirmişlerdir. Bu münevverlerden biriside Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve cumhurbaşkanı olan Mehmet Emin Resulzade'dir. Bir süre Moskova'da esaret hayatı yaşayan Resulzade bulduğu bir fırsatı değerlendirerek önce Finlandiya'ya ardından da İstanbul'a kaçarak istiklal mücadelesini buradan sürdürmüştür.