^#smrgSAHAF Şanlıurfa Mezar Taşları [ URFA ] -

Mezar taşları, geçmiş devirlerin kültürünü gösteren belgelerdir. İnsanların ve toplumların hayatlarındaki özelliklerini geleceğe yansıtırlar. Bunun da başlıca iki önemli yolla yapıldığı görülmektedir. Birincisi, mezar taşlarının san'at yönünden işlenmesi ve ikincisi de mezar taşlarında ki kitabelerdir.

Şanlıurfa mezar taşlarının sanduka ve dikme taşları (şahideleri) bölümlerinde görülen işleme ve tasvirler san'at bakımından bir incelik ve zarafet gösterdiği gibi. dikme taşının (şahidenin) yukarı kısmı, mevtanın hayatındaki mevkiine işaret etmektedir. Mesela büyük sarık tasvirli olanlar ulema ve paşaları, uzun külah üzerine sarık tasvirliler derviş ve tarikat şeyhlerini, sadece ince bir sarık köy ağalarını, üstü geniş ve altı dar kavuk biçiminde olanlar yeniçeri ve serturnayî ağalarının mezarı olduğunu işaret etmektedir Hemen bu baş tasvirinin altında mevtanın kimliği kaydedilmiştir. Ayak dikme taşında {ayak şahidesinde) ise daha çok ölünün arkasından yazılan bir ağıt. mersiye, kitabe veya bir öğüt ve dua yer almaktadır.

Böylece bir mezar taşında, o mezarda medfun kimsenin kimliğini ve yaşadığı devri öğrendiğimiz gibi. birer edebi eser niteliğinde olan bu ağıt, mersiye, dua ve öğütleri de biraraya getirmeyi amaçladık. Bunun için Urfa'nın Bediüzzaman, Çiftkubbe, Harrankapı. Halilürrahman Camii, Hekimdede Camii, Eyyub Peygamber Camii, Mevlidihalil Camii, Ulu Camii ve Yusuf Paşa Camii mezarlıklarında bulunan mezar taşları tek tek okundu. (Önsözden)