^{#smrgKİTABEVİ} Senusi Tarikatı ve Osmanlılarla İlişkileri - 2024

Osmanlı Devleti, kendi topraklarının bir kısmının bulunduğu Afrika ile ilişkilerini her zaman devam ettirmiştir. Müslüman nüfusun fazla olduğu Kuzey Afrika'da İngiltere, Fransa, İtalya ve Almanya hâkimiyet kurmaya çalışmıştır. Bölgede askeri ve siyasi yönden en etkin kuvvet Senûsî tarikatıdır. Senûsî tarikatının nüfuzundan yararlanmak isteyen Avrupalı devletler, tarikat liderleriyle iyi geçinmeye çalışmışlar, gerektiğinde maddi ve manevi yardım etmeyi teklif etmişlerdir. Osmanlı Devleti de Senûsî liderlerini yakından kontrol etmiş, onlara ünvanlar ve hediyeler vererek kendilerinin yanında durmasını sağlamıştır. Bu çalışmanın konusu, 1837 yılında Muhammed b. Ali es-Senûsî tarafından Mekke'de kurulan, kısa sürede Fas'tan Yemen'e kadar geniş bir coğrafyaya yayılan, özellikle Afrika kıtasında milyonlarca müntesibi olan Senûsî tarikatıyla, toprakları Avrupa devletleri tarafından işgal edilmek istenen, İslam hilafetinin temsilcisi Osmanlı Devleti'nin kurduğu ilişkilerdir.