^{#smrgKİTABEVİ} Şeyh Evhadü'd - Din Hamid El - Kirmani ve Menakıb - Namesi - 2005

Anadolu'yu kültürel yapısı ile tanımak, hiç şüphesiz Selçuklular zamanındaki dinî zümreleri çok iyi tahlil etmeye ve tanımaya bağlıdır. Bu alanda bazı değerli çalışmalar yapılmıştır. İşte bu gayeye ma'tuf olarak bu çalışmada " Evhadiyye hareketi" ve bu hareketin kurucusu Evhadü'd-din Hâmid el- Kirmanî tanıtılmaya çalışılacaktır. Türkiye Selçukluları döneminde Evhadû d-din-i Kirmanî hakında "Menakib-i Evhadü'd-din-i Kirmanî" adlı müstakil bir eser te'lif edilmiştir. Anadolu'da yazılmış Meşayih menakıb-nâmelerinin ilki olup, 1204-1234 yılları arasında Anadolu'da faaliyet gösteren Türkmen şeyh Evhadü'd-din Hamid el-Kirmanî'nin hayat hikâyesini ve faaliyetlerini anlatan bir eserdir. Sivas'a yerleşmiş olan Evhadü'din'in halifelerinden Tiflisli Şeyh Şemsü'd-din Ömer'in oğlu Muhammed el-Alâî tarafından derleme suretiyle te'lif edilmiştir. Yazarın eserine ne ad verdiği açık değildir. Fakat muhtevası adının "Menakib-i Şeyh Evhadü'ddin-i Kirmânî" gerektiğini akla getirmektedir. Eserin Farsça metnini yayınlayan İranlı Bediü'z-zaman Furûzanfer de ona bu adı vermiştir. Keza XVI. y.y. başlarında eseri Türkçeye tercüme eden Gelibolu'lu Muhyi'd-din de eseri bu ad ile anmıştır.

Bu çalışmada Türkiye Selçukluları devri tarihinin en önemli ana kaynaklarından olan "Menakib-i Şeyh Evhadü'd-din-i Kirmanî" adlı eser, ilk olarak tarafımdan "Evhadü'd-din-i Kirmanî ve Menkib-nâmesi" adıyla bugünkü Türkçe'ye tercüme edilerek yayınlanmaktadır. Çalışma iki Kısımdan oluşmaktadır. Birinci Kısım, dört ana bölümden teşekkül etmektedir. I. Bölümde Evhadü'd-din-i Kirmanî'nin hayatı dinî ve siyasî faaliyetleri söz konusu edilmektedir. II. Bölümde Evhadü'd-din'in fikriyatı, uygulamaları ve kurduğu tarikatın usul ve erkânı tesbit edildi. III. Bölümde Evhadü'd-din'in halifeleri (vekil) bağlıları ve çevresindekiler hakkında bilgi verildi. IV. Bölümde ise, Evhadü'd-din'in eserleri ve Menakib-nâmesi tanıtılmaktadır. İkinci Kısımda ise, Kirmanî'nin Menakıb-nâmesi'nin tercümesi sunulacaktır. Tercümenin sonuna da özel isim indeksi vermenin uygun olacağını düşündük.