^{#smrgKİTABEVİ} Tabula Peutingeriana Haritası: Roma İmparatorluğunun 2000 Yıllık Yol Haritası -

MMXVII KONSTANTINOPOLIS
TÜRKİYE EDİSYONU
TIPKIBABASIMI

İlk kopyalarının milattan sonra birinci ve üçüncü yüzyıllar arasında yapıldığı sanılıyor. Rahip Colmar tarafından yapılan 1265 tarihli kopyanın 1508'de Ausburg Şansölyesi Conrad Peutinger'e verildiği biliniyor. Bu tarihten sonra sahibinin adı ile ve TABULA PEUTINGERIANA olarak da anılıyor. 12 ayrı parşömenin birleştirilmesiyle oluşturulmuş haritanın bilinen en eski kopyası Avusturya (Viyana) Devlet Kütüphanesi'nde korunuyor.

Roma İmparatorluğu döneminde, bilinen dünyanın “yol haritası” olarak hazırlandığı anlaşılıyor. Daha çok ticari amaçlarla hazırlandığı düşünülen Peutinger Haritasında 154'i Osmanlı coğrafyasında olmak üzere 555 yerleşim ve konaklama kenti yer alıyor. 3500'ün üzerinde coğrafi isimlendirme yapılmış.

Bu kentlerde yer alan konaklama yapıları ise birbirinden farklı anlam ifade eden 30 civarında yapı ikonlarıyla haritaya yerleştirilmiştir. Harita yaklaşık 104.000 km yol güzergahını göstermekte.

Roma döneminde yapımına başlanan haritanın 1265 yıllarındaki kopyası, o dönemde Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılması ve doğru Roma (Bizans) İmparatorluğu'nun kuruluş yıllarına denk geldiği için Konstantinopolis, Roma'ya eş değerde dünyanın en önemli merkezi olarak haritaya işlenmiştir. Bugün Türkiye sınırları içerisinde yer alan ve kutsal kent yolculuklarının kesişme noktasındaki Antiochia (Antakya) haritada dünyanın üçüncü büyük kenti olarak gösterilmiştir.

Tabula Peutingeriana‘nın yeniden ortaya çıkışı konrad peutinger web 400Konrad Peutinger (1465 – 1547)Ortaçağda çizilen bu son kopya, bir manastır kütüphanesinin tozlu ve kurtlu rafları arasında 1494 yılında Conrad Celtes adında Alman bir Rönesanas araştırmacısı / hümanist – şair tarafından keşfediliyor. Adamcağız aslında ne keşfettiğinin tam da farkında değil herhalde ki kendi ölümüne kadar kimseye bahsetmiyor. Conrad'ın ölümünden sonra ( miras yolu ile mi yoksa bir çeşit müzayede satışı ile mi orası net değil ! ama ) 1508 de haritayı ele geçiren antikacı Konrad Peutinger (1465 – 1547) işin önemini hemen kavrıyor.

16.yy da modern kopyaları yapılan harita onun adı ile : Tabula Peutingerianae olarak meşhur oluyor; 1598 de Almanya'da 1591 ve 1652 yıllarında Hollanda'da kopyaları basılıyor. Sonraki yıllarda, bazıları günümüze kadar ulaşan birçok baskısı, bölümler halinde veya tam olarak yapılıyor. 1911 yılında ise özel bir çalışma ile, kayıp olan- hiç bulunamamış 12. Pafta ( İngiltere-Galler ve İspanya bölümü ) ekleniyor.

Orijinal çizim harita ise 1714 yılına kadar Peutinger ailesinde kalıyor ve birkaç kez el değiştirdikten sonra Savoy hanedanı Prensi Eugen'in (1663-1736) eline geçiyor. Onun da ölümünden sonra Habsburg hanedanı tarafından alınarak Viyana'daki kraliyet kütüphanesine bağışlanıyor… Günümüzde de halen Viyana'da, bu kurumda “Österreichische Nationalbibliothek, Hofburg” koruma altında. 2007 yılında ise Unesco kültürel varlıklar listesine alınıyor.