^{#smrgKİTABEVİ} Tanzimat Döneminde Bir Reform Meclisi Meclis-i Âlî-i Tanzîmât 1854 - 1861 -

XIX. yüzyılda modernleşme dönemini yaşayan Osmanlı Devleti, Tanzimat Fermam'nın 1839'da ilanıyla, yoğun bir şekilde kanunlaştırma hareketine başlamıştır. Fermanda Sultan Abdıilmecid'in tebasına vadettiği kanunlar, devleti dağılmaktan kurtarmak ve eski gücüne yeniden kavuşturmak maksadıyla yapılmıştır. Osmanlı Devleti bu kanunlaştırma hareketini merkezde kurulan ve Padişah'a danışma niteliği taşıyan meclisler vasıtasıyla gerçekleştirmeye çalışmıştır. Henüz Tanzimat Fermanı ilan edilmeden Sultan II. Mahnuıd tarafından kurulan Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye, fermandan sonra kanunlaştırma hareketinin en elkili meclisi vasfını almıştır. Yüksek bir yasama ve yargı meclisi olarak 1854 yılına kadar çalışan meclis, yasama yetkisini bu yıl içinde kurulan Meclis-i Âlî-i Tanzimat'a devretmiştir. Meclis-i Alî-i Tanzimat, tıpkı Meclis-i Vâlâ gibi merkezi bir yüksek danışma meclisi olmasının yanı sıra üst düzey devlet adamlarını yargılama yetkisi de verilen idari bir denetim organı halini almıştır. Yaklaşık 8 yıllık çalışma süresi zarfında bir çok kanunu hazırlayan Meclis-i Alî-i Tanzîmât, böylece Osmanlı modernleşme sürecini kendi döneminde yürüten bir kurum niteliği kazanmıştır. 1861 yılında Meclis-i Vâlâ ile beraber Meclis-i Ahkâm-ı Adliye adı altında birleşen meclis, kısa zaman zarfında etkisi uzun yıllar devam eden bir çok gelişmeye imza atmıştır. Ayrıca Meclis-i Alî-i Tanzîmât'm yasama yetkisi, Osmanlı Devleti yıkılana kadar çeşitli organlar tarafından Padişah adına kullanılarak kanunlaştırma hareketi devam etmiştir.