^{#smrgKİTABEVİ} Tarih-i Kebir: Tevârih-i Enbiyâ ve Mülûk CİLTLİ - 2011

Tercüme ve Tıpkıbasım
Farsçadan Çeviren: İsmail AKA
Çevirisini yaptığımız Ca'ferî b. Muhammed el-Hüseynî'nin Tarih-i Kebir adı ile bilinen eseri, Petersburg Devlet Kütüphanesi'nde (Pers. Nov. Serija 201, eski kataloga göre III, 2-10) bulunmakta olup, katalogda Tevarih-i Enbiya ve Mülûk adı ile kaydedilmiştir. Eser ilk defa 1936 yılında V. V. Bartol'd'un terekesi arasında bulunan yazı ile ilim alemine tanıtılmış, onun bu makalesi W. Hinz tarafından aynı yıl içinde Almanca'ya, almanca'dan ise Mehmet Altay Köymen tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir.

Özet:
Timurlular Devri üzerindeki çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. İsmail Aka'nın Farsçadan çevirdiği bu eser, aynı zamanda metnin yazma nüshasından tıpkıbasımını da içermektedir. Yazar ve eserine dair mütercimin bir girişiyle başlayan eser, Timurlular devri tarih çalışmaları için önemli bir kaynaktır. Aslında altı bölümlük olan eserin son ve altıncı bölümü Timur ve oğulları zamanına tahsis edilmiştir. Çeviri de bu bölümün çevirisidir. Eserde Timur'un yaşça üçüncü oğlu olan Emîrânşah döneminden Şahruh döneminde müellifin yaşadığı zamana kadarki olaylar anlatılmaktadır.

Dipnotlarla gerekli karşılaştırma ve açıklamaların eklendiği metin Timur dönemi üzerinde çalışacak araştırmacılar için önemli bir kitaptır.

İçindekiler:
ÖNSÖZ
YAZAR VE ESERE DÂİR
METNİN ÇEVİRİSİ
Ordu Alayının Yedi Yıllık Sefere Çıkması, Azerbaycan, Suriye ve Rûm (Anadolu) Üzerine Yürümesinin Zikri
Ömer Şeyh'in Oğlu İskender'in Moğol Tarafına Gitmesinin Zikri
Büyük Emir'in Gürcistan'a Yönelmesinin Zikri
Ömer Şeyh Oğlu Pîr Muhammed ve Kardeşi Rüstem'in Irak'a Gitmelerinin Zikri
Şeyh Barak'ın Oğlu Şirvan ve Öldürülmesi Hikâyesi
Sultan Ahmed ve Kara Yusuf Olayının Zikri
Büyük Emir'in Gürcistan'a Yönelmesi, Gürgin ve Gürcü Canıbek ile Savaşmasının Zikri
Ordunun Sivas Tarafına Dönmesi Sivas'ın Fethi
Ablistan (Elbistan)'a Asker Gönderilmesinin Zikri
Malatya'nın Ele Geçirilmesinin Zikri
Büyük Emir'in Suriye'ye Yönelmesinin Sebepleri
Büyük Emir'in Suriye Tarafına Yönelmesinin Zikri
Ordunun Ayıntab Yöresine Gitmesi
Büyük Emir'in Haleb'e Gitmesi ve Haleb'i Ele Geçirmesinin Zikri
Hama Kalesi'nin Ele Geçirilmesi ve Humus'un Fethinin Zikri
Ordunun Dımaşk Üzerine Yönelmesinin Zikri
Ferec'in Büyük Emirî Öldürmek için Fedailer Göndermesi ve Fedailerin Öldürülmesinin Zikri
Büyük Emir in Dımaşk'a Hareketinin Zikri
Büyük Emir'in Mısır Sultanı ile Savaşması ve Galip Gelmesinin Zikri
Dımaşk'ın Ele Geçirilmesinin Zikri
Emirzâde Emîrânşah, Emirzâde Şahruh ve Süleyman Şah'ın Ken'an'a Gönderilmesi
Büyük Emir'in Mardin'e Yürümesi'nin Zikri
Ordunun Bagdad ve Gürcistan Üzerine Gitmesi ve Alıncak'm Fethi
Ordunun Dârusselâm Bağdad'a Yürümesinin Zikri
Büyük Emir'in Azerbaycan'a Yönelmesinin Zikri
Büyük Emir'in Rûm (Anadolu) Tarafına Yönelmesinin Zikri
Ordunun Kayseri ve Ankara Üzerine Yürümesi
Büyük Emir'in Yıldırım ile Savaşının Zikri
Büyük Emir'in Yıldırım ile Savaşı ve Galip Gelmesinin Zikri
Emirzâdeler ve Beglerin Anadolu Şehirlerine Gönderilmelerinin Zikri
Ordu Alayının İzmir'e Yönelmesinin Sebebi
Eğirdir Kalesinin Ele Geçirilmesinin Zikri
Kara Tatarlar ve Onların Durumunun Zikri
Ülkelerin Oğullara Verilmesinin Zikri
Beylekân'ın İmar Edilmesinin Zikri
İskender Şeyhî Olayının Zikri
Ordu Alayının İskender'in Üzerine, Çelav Tarafına Yönelmesinin Zikri
Halil Sultan ve Şad Mülk un Zikri
Büyük Emir'in Otrar'da Ölümünün Zikri
Büyük Emir'in Vasiyeti
Sultan Hüseyin'in Muhalefeti
Emirzâde Ömer ve Cihanşah-1 Cakü Olayı
Ömer Şeyh Oğlu Pir Muhammed'in Zikri
Ömer Şeyh Oğlu Rüstern'in Zikri
Ömer Şeyh Oğlu İskender
Gıyâseddîn Badas Oğlu İdiku
Celâyirli Sultan Ahmed'in Zikri
Sebzvârlı Sultan Ali'nin Zikri
Toga Temür Han Oğlu Pirek Padişah'ın Zikri
Hezârgeri Seyyidlerinin Zikri
Pîr Muhammed, İskender ile Rüstem'in, Ebûbekir ile Savaşmak Üzere Hareket Etmeleri ve Bozguna Uğramaları
Halil Sultan'ın Sultan Hüseyin'i Emirzâde Cihangir'in Oğlu Pîr Muhammed ile Savaşmak Üzere Göndermesinin Zikri
Ebûbekir'in İsfahan'a Gelmesi
Halil Sultan'ın Cihangir Oğlu Pîr Muhammed ile Savaşının Zikri
Halil'in Ordusunun Buhara'ya Yürümesinin Zikri
Pîr M Tâz'ın Hisar-ı Şadman'a Gelmesi
İraklıların Ayaklanması
Cihangir Oğlu Pîr Muhammed'in Pîr Ali Tâz Tarafından Öldürülmesi
Kaydu'nın Pîr Ali Tâz ile Savaşması
Kaydu'nun Bedehşan Tarafına Yürümesinin Zikri
Halil Sultan'ın Hudaydâd Hüseynî'nin Oğlu ile Savaşmak Üzere Endican'a Yürümesinin Zikri
Pirek Padişah, Said Hoca ve Abdüssamed'in Ayaklanmalarının Zikri
Pirek Padişah'ın Cani Kurbanîler ile Astarâbâd'a Dönmesinin Zikri
Sulduz Mahmud ve Cani Kurbanîlerin Dâmgân Tarafına Gitmelerinin Zikri
Hezârgeri Seyyidlerinin Dâmgân'a Gelmeleri Mirza Şahruh'un Pirck Padişah ile Savaşmak Üzere Gelmesi ve Astarâbâd'ı Ele Geçirmesi
Emirzâde Ömer'in Ayaklanması ve Öldürülmesinin Zikri
Rüstern ve İskender'in Şiraz'ı Kuşatmak İçin Gitmelerinin Zikri
Pır Muhammed'in Rüstern ile Savaşmak Üzere Ordu Derlemesi ve Galip Gelmesi
İsfahan'da Veba Salgınının Zikri
Kara Yusuf'un Ebûbekir ile Savaşı ve Emirzâde Eınîranşah'ın Öldürülmesi
Ebûbekir'in İdiku'nun Oğullan ile Savaşmasının Zikri
İdiku Oğlu Üveys'in Ebûbekir ile Savaşmak Üzere Gelmesi ve (Ebûbekir'i) Öldürmesi
Ömer Şeyh Oğlu Pir Muhammed'in Huzistan Tarafına Giderek O Bölgeyi Ele Geçirmesinin Zikri
Şeyh Nurcddîn ve Hudaydâd Hüseynî'nin İşbirliğinin Zikri
Ömer Şeyh Oğlu Pir Muhammed'in Kirman'a Yönelmesi ve Öldürülmesinin Zikri
Ömer Şeyh Oğlu İskender'in Saltanatının Zikri
Tsfahanlıların Ayaklanması ve Şeyh İbrahim-i Lunbânî'nin Oğlu Selmarı
İskender'in Mu'tasım ile Savaşı ve (Mu'tasım'ın) Öldürülmesi
Yezd'in Ele Geçirilmesinin Zikri
Halil Sultan'ın Hapsedilmesi
Şahruh'un Mâverâünnehr'e Yönelmesinin Zikri
Cete'nin Gelişi, Hudaydâd'ı Öldürmeleri ve Halil Sultan'ın Kurtanlmasının Zikri
İsfahan'ın Ele Geçirilmesi ve Rüstem'in Bozguna Uğramasının Zikri
İskender'in Sircan ve Kirman Şehrine Yönelmesinin Zikri
Şahruh'un Fars ve Irak Taralına Yürümesi
Şiraz İleri Gelenlerinin Ayaklanması ve Öldürülmelerinin Zikri
Şahruh'un Ordusunun Isfahan Önlerine Gelmesinin Zikri
Muhammed-i Saruk'un İskender'den Ayrılması, Pîr Ali'yi Yakalayarak Şahruh'a Göndermesinin Zikri
Eberkûh'un Ele Geçirilmesinin Zikri
Yezd'in Ele Geçirilmesi ve Turmuş'un Boyun Eğmesinin (İl Olması) Zikri
Şeyh Muhammed-i Saruk'un Ayaklanmasının Zikri
İsfahan'ın Ele Geçirilmesi ve İskender'in Hapsedilmesinin Zikri
Şahruh'un Şiraz'a Yönelmesinin Zikri
Herafta Kale İnşa Edilmesi
İbrahim Sultan'ın Baykara ile Vuruşması, (Emirzâde İbrahim Sultan'ın Yenilerek) Eberkûh'a Gitmesi ve (Baykara'nın) Şiraz'l Ele Geçirmesinin Zikri
İskender'in Öldürülmesi ve Şahruh'un Ordusunun Şiraz'a Gelmesinin Zikri
Şahruh'un İkinci Defa Trak'a Gelmesi, Baykara'yı Hapsetmesi ve Şiraz'ı Ele Geçirmesinin Zikri
Ordunun Emir Gıyâseddîn Alike, Emir Hasan Sûiî,Emir Yusuf-i Celil, Emir Fâzıl ve Begleıie Kirman Şehrine Gitmesinin Zikri
Bu Yıl Çeşitli Ülkelerde Meydana Gelen Olayların Zikri
Şahruh'un Kandahar Tarafına Yönelmesi, Kaydu ve Baykara'nın Hapsedilmesinin Zikri
Ordunun Azerbaycan'a Yürümesinin Zikri
Bâyezid Kalesi'nin Ele Geçirilmesinin Zikri
Adileevaz Kalesi'nin Ele Geçirilmesinin Zikri
Ordunun Şuşter Tarafına Gitmesinin Zikri
Şahruh'un Semerkand'a Gitmesinin Zikri
Ordunun İkinci Defa Azerbaycan'a Gitmesinin Zikri
Miı /a; İskender ile (Mirza) Ebû Said Arasında Meydana Gelen Savaşın Zikri
Şahruh'un Üçüncü Defa Azerbaycan'a Yürümesinin Zikri
Kaplan Kalesi'nin Ele Geçirilmesinin Zikri
Van Kalesi'nin Ek; Geçirilmesinin Zikri
Ordunun İskender'in Ardınca Gitmesi Kaplan Kalesi'nin Ele Geçirilmesinin Zikri
İskender ile Kara Osman'ın Savaşı ve Kara Osman'ın Ölümü
Alıncak Hikâyesinin Sonu ve Barış
Ordunun Şirvan'a Yürümesinin Zikri
Sinan Ordusunun Gece Baskını
Padişah Seyfeddîn ve Kardeşi Turanşah'ın Zikri
Padişah Seyfeddîn'in Herat'a Gitmesinin Zikri
İskender'in Rûm (Anadolu) Tarafından Azerbaycan'a Dönmesinin Zikri
İskender'in Cihanşah ile Savaşmasının Zikri
Cihanşah'ın Alıncak'a Gelmesinin Zikri
Elraf Haberleri, Dımaşk ve Yöresi, Rûm'a (Anadolu) Kadar Fırat ve Dicle Irmağı Kıyısı ve Bagdad ile İlgili Haberlerin Zikri
Ayşe Sultan ile Sultan Mes'ud b Suytırğatmış'ın Evlenmesinin Zikri
Emir Yusuf'un Hâkimiyeti, Onun Emir Çakmak'a Karşı Harekete Geçmesi ve Çakmak'ın Onu Tahttan İndirerek Kendisinin Tahta Oturması ve Çakmak'ın Saltanatının Zikri
Emir Korkmaz'ın Mısır'a Gelmesi, Melik Zâhir'e Karşı Muhalefeti ve Hapsedilmesinin Zikri
Sudun Muhammedi'nin Mekke'ye ('Ütmesi ve Mescid el-Haram, Mescid-i Medine, Mescid-i Aksa ve (Mescid-i) Halil'in Onarılmasının Zikri
Çeşitli Yöreler ile İlgili Haberlerin Zikri
Rûm (Anadolu) Sultanı Yıldırım Bâyezid'in Torunu Murad Beg'in Frenkler ile Savaşı
Macaristan Hristiyanlarının Murad Beg ile Savaşı ve Müslümanların Galip Gelmesinin Zikri
Kara Yusuf'un Oğlu Emir Cihanşah'ın Gürcistan Tarafına Gitmesi ve Bu Ülkeyi Ele Geçirmesinin Zikri
Mu'şâşa'â ve Onun Cezayir (Adalar) ve Huveyze'de Ayaklanmasının Zikri
Kara Yusuf Oğlu İsfend'in Gelişi ve Mu'şâşa'â'nın Bozguna Uğramasının Zikri
Emir Keyûmers'in Ayaklanması, Yusuf Hoca ile Savaşı ve Emir Abdulali'nin Öldürülmesinin Zikri
Keyûmers'iıı Ayaklanmasından Dolayı Şahruh'un Ordusunun Firuzkûh Tarafına Gitmesinin Zikri
Sultan Mııhammed Bahadırın Saltanaümn Başlamasının Zikri
Şehzade (Sultan Muhammed'in) Hacı Hüseyin-i (Tarumî) ile Savaşı, Galip Gelmesi, Hacı Hüseyin'in Öldürülmesi, Heınedan ve Gâverûd'un Ele Geçirilmesinin Zikri
Hacı Hüseyin ile Savaş ve Onun öldürülmesinin Zikri
(Sultan Muhammed'in) Askerlerinin Keyûmers ile Savaşmasının Zikri
Isfahan İleri Gelenlerinin Şehzade Sultan Muhammed'in Yanına Sığınmalarının Zikri
Şehzade Sultan Muhammed Bahadır'm -saltanatı ebedi olsun-Ordu Alayının İsfahan'a Gelmesinin Zikri
Şalını h ve Şehzade (Sultan Mııhammed) Arasında Ayrılığın (Vahşet) Başlamasının Zikri
Şahruh'un Irak Tarafına Yönelmesinin Zikri
Şehzade (Sultan Mııhanıırıed)'in -Allah saltanatım dâim etsin-Fars'a Gitmesi ve Şiraz'ı Kuşatmasının Zikri
Hazret-i Hakan (Şahruh)'ın Irak Tarafına Gelmesinin Zikri
BİBLİYOGRAFYA
DİZİN
TIPKIBASIM