^#smrgDERGİ Toplumsal Tarih Dergisi - Bizans İslam ve Osmanlı dünyasında Astroloji ve Müneccimler - Sayı: 332 Ağustos 2021

Editörlüğünü A.Tunç Şen'in yaptığı “Bizans, İslam ve Osmanlı dünyasında astroloji ve müneccimler” dosyası, Avrupa dışı dünyadaki astrolojik bilgi üretimi ve pratiğine dair beş makaleyi tarihşinas camianın gündemine taşıyor. Margaret Gaida, 9. ve 10. asır İslam dünyasında üretilmiş astrolojiye giriş (medhal) türü eserler ile detaylı astronomik tablolar içeren zîç literatürüne bakarak astroloji pratiği için gerekli temel bilgilerin ne olduğuna ve bu bilgilerin hangi eserlerde dolaştığına odaklanıyor. Antoine Borrut, literatürde neredeyse hiç ele alınmamış astrolojik tarihlerin İslam tarihi yazımındaki önemine ışık tutuyor.

Dosyamızın Bizans dünyasını mercek altına alan üçüncü makalesinde alanın duayenlerinden Maria Mavroudi, 9. Ve 11. yüzyıllar arasında Bizans dünyasında Arapçadan Yunancaya yapılan tercümelerde astroloji ve astronominin nerede durduğunu inceliyor. Eva Orthmann, Babürlü İmparatorluğu'nda astrolojinin yeri, müneccimlerin istihdamı ve astrolojik-kozmolojik öğretilerin siyasi ve dini amaçlar doğrultusundaki kullanımı hakkında görsel malzemeyle de zenginleştirilmiş önemli ayrıntılar sunuyor.

Dosyanın son makalesinde ise seçkinin editörü A.Tunç Şen müneccimliğin kavramsal tarihiyle birlikte Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşayıp kıymet görememiş bir müneccim olan Riyazi Ali'nin hikayesi üzerinden bize klasik dönem sonrası İslam dünyasındaki, özellikle de Osmanlı bünyesindeki müneccimleri, uzmanlık sahalarını ve içinde bulundukları sosyo-ekonomik ve kültürel muhitleri anlatıyor. Oğuz Tekin makalesinde Roma'nın tarihinin yazılı eserlerin yanı sıra sikkeler üstünden de okunabileceğini, sikkelerin aynı zamanda bir haber alma ya da siyaseten olup biteni anlama aracı olduğunu gösteriyor.

Aytek Soner Alpan, Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi'nde Girit'ten gelen cüzamlı Müslüman nüfusun serencamını bizlere aktarıyor. Murat Özyüksel, Alman Birliği'nin kuruluşunun 150. senesinde kuruluşun toplumsal dinamiklerini farklı veçheleriyle inceliyor.

Emine Önel Kurt ve Zerrin İren Boynudelik “Resimdeki Tatlar” yazı dizimizin bu bölümünde Avrupa resim sanatında balık imgesinin yer aldığı örnekleri değerlendiriyor.