^{#smrgKİTABEVİ} Türk Altay Kuramı: Arkeolojik Belgeler Işığında Kuzey Asya'da Türklerin Erken Kültür Tarihi - 2023

Zamana Yolculuk
“...Ulusların erken kültür tarihi eğer şu üç koşul sağlamışsa yazılabilir: 1. Yazılı kaynaklar grubu, 2. yazılı kaynakların tanımladığı maddi kültür belgeleri grubu, 3. bütün bunlarla bağlantılı olarak gösterilebilecek bir anayurt coğrafyası. Yazılı kaynaklar yoksa dolaylı kaynaklar bu çabada sadece sınırlı ölçülerde yol gösterici olabilir. Bu durumda tanımlanmış arkeolojik belgelerden söz edilemeyeceğine göre yapılacak bir şey de yoktur. Anayurt coğrafyası ise doğrudan ilk iki koşulun sağlanmasına bağlıdır.
Eski Türk kültürü bu üç koşulu ilginç biçimde ve eksiksizce barındırıyor. Eski Türkçe yazılı kaynakların en belli başlıları doğrudan arkeolojik bilgi kaynağının yani ölü gömme adetleri uygulamalarının ortasında yer alır. Ölü gömme adetleri ise dikilitaşlardan heykellere, seramik sanatından madencilik sanatına, plastik buluntulardan kaya resimlerine ve ölünün mezara bırakılış biçiminden mezar mimarisine, kültürü temsil eden her türde arkeolojik ve antropolojik belge gruplarını içeren bir sistemdir. Bütün bu maddi kültürel dizi geniş Avrasya coğrafyasında Türk kültürüne ait yazılı belgeler tarafından eksiksizce tanımlanıyor, kimliklendiriliyor.
Asya'da erken Türk tarihini arkeolojik belgeler üzerinden yazan Türk-Altay Kuramı işte bu üç sarsılmaz ayak üzerinde yükseltilmiştir. Artık Türklerin erken tarihine açılan kapıları aralayarak gidilebilecek en uzak mesafelere gitmek üzere zaman yolculuğuna çıkabiliriz. Türk-Altay Kuramı bu imkânı bize tanıyan ilk ve tek akademik çalışmadır...”.