^{#smrgKİTABEVİ} Türk Diline Gönül Verenler: Yabancı Türkologlar -

Türkler ve Türk dili ile ilgili çalışmaların tarihi oldukça eskidir. Ancak kurumsal anlamda dünyada ilk “Türkoloji Kürsüsü” 1795'te Paris'te kurulan "Ecole des Languages Orientales Vivantes"ta açılmıştır. İlk bağımsız Türkoloji Kürsüsü ise 1870 yılında Macaristan'da kurulmuştur. Daha sonra Rusya ve Almanya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde Türkoloji bölümleri açılmış, Doğubilimi enstitüleri veya Doğubilimi fakülteleri içinde Türklük bilimi alanında önemli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar bugün de devam etmektedir.

Türk dili ile ilgili çok önemli buluş, yayın ve çalışmaların ilkleri hep bu yabancı Türkologlara aittir. Örneğin, Orhun Yazıtları'nı ilk çözenler V. Thomsen adlı Danimarkalı bir bilgin (1893) ile Alman asıllı Rus bilgini W. Radloff'tur. Eski Uygur yazmalarını Turfan bölgesinde kazı yapan Alman araştırmacılar bulmuş ve ilk çalışmaları onlar yapmıştır. Türk lehçelerinin ilk sözlüğünü Radloff hazırlamış, Türkiye Türkçesinin ilk bilimsel gramerini ise Fransız Türkologu Jean Deny yazmıştır… Dolayısıyla Türk dili araştırmalarının tarihini bilen herkes, yabancı Türkologlara, Türkçeye gönül veren bu uzaktaki yakınlarımıza çok şey borçlu olduğumuzu bilir.

Bu kitapta, 21 ayrı ülkeden 45 yabancı Türkoloğun Türkçe ile ilgili çalışmaları bağlamında Türk dili araştırmalarına yaptıkları katkılar değerlendirilmektedir.