^{#smrgKİTABEVİ} Türkiye Tarihi Selçuklular Devri 2 Cilt TAKIM - 2024

İki cilt halinde ve ikinci cildi Mükrimin Halil Hocanın notlarından hareketle derlenen “Türkiye Tarihi Selçuklular Devri” isimli eser Selçuklu siyasî tarihini ele almakla beraber Anadolu sosyal tarihini de inceleyen bir çalışmadır. I. Cilt Anadolu'nun fethi ve Türklerin devletleşme sürecini anlatmaktadır. Bunun yanında Haçlılarla ve diğer Türk hanedanlıklarıyla (Artukoğulları, Danişmendliler, Mengücekler ve Saltuklular) girişilen mücadeleler de işlenen konular arasındadır. Ayrıca Bizans'ın Thema sistemi, Selçuklu idarî teşkilatlanması, Anadolu'nun içtimaı yapısı, Danişmendname ve Danişmendliler ile Anadolu Türk tarihi kaynakları hakkında bilgi verilmektedir. Siyasi anlamda I. Cilt III. Kılıçarslan ile bitirilmekte yani Anadolu'nun Türk iskânına açılmasından XIII. Yüzyılın başlarına kadar Türkiye Selçuklu tarihi anlatılmaktadır.

Eserin ikinci cildi ise, I. Gıyaseddin Keyhüsrev'in İkinci saltanatından (1205) başlayarak II. Gıyaseddin Mesud'un birinci saltanatının sonuna kadar (1296) olan tarihsel süreci içermektedir. Bu cilde ek olarak III. Alâeddin Keykubad (1296-1301) ve II. Gıyaseddin Mesud'un ikinci saltanat devri de (1302-1308) Refet YİNANÇ tarafından eklenmiştir. II. cilt birinci cilde nazaran Selçuklu tarihi bağlamında daha ilgi çekici yaklaşımlar ihtiva etmektedir. Bu yaklaşımların ilki ikbal devri olarak maruf olan I.Alâeddin Keykubad devrine (1220-1237) yönelik düşündürücü eleştiriler olarak karşımıza çıkmaktayken ikincisi ise eleştirel birinci yaklaşımın devamı niteliğinde de düşünebileceğimiz Anadolu Selçuklu idarî mekanizmasının Moğol tazyikinden evvel bozulmaya/soysuzlaşmaya başlaması meselesidir – ki müellif burada İbn Haldun'un “asabiyyet” savı üzerinden değerlendirmeler yapmaktadır. Bunların yanında Moğol istilasıyla beraber Anadolu'da inkişaf eden tasavvuf çevresinin içtimaı yönden etkisi de –popüler anlamda tamamen olumlu yönde yapılan değerlendirmelerin dışında- gerçekçi bir bakış açısıyla ele alınmaktadır.

YAZARİbrahim Mükrimin Halil Yinanç Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesinde doğdu. Rüştiye (ortaokul)'a Malatya'da başladı. İkinci yıldan itibaren Mardin ve Diyarbakır'da öğrenimine devam etti. İstanbul'da Gelenbevi Sultanisi'nde idadi (lise)'yi tamamlayarak 1916 yılında mezun oldu. Aynı yıl İstanbul Darülfununu Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'ne girdi ve mezun olduktan sonra 1919'da Mekteb-i Mülkiye'ye kaydolan Halil, buradan da 1921'de mezun oldu.

Mükrimin Halil Bey'in babası Hasan Kamil Efendi Haçin (Saimbeyli)'de kadı iken eşi ile birlikte 1920 yılında işkence ile öldürülmüştür. Fakat merhum Hoca hayatı boyunca Ermeni asıllı Hrand Andreasyan ile teşrik-i mesai etmiş, onun Türk Tarih Kurumu'nda Ermeniceden tercüme edip yayınladığı - Urfalı Mateos gibi - kaynakların kontrolünü ve tashihini yaparak yayınlanmasını sağladı.

İsatnbul'da 1921-1925 yılları arasında kütüphane müdürlüğü yaparken buradaki başarılı çalışmaları dolayısıyla, araştırma yapmak üzere devlet tarafından Paris'e gönderildi. 1925-1927 yılları arasında iki yıl süreyle Paris'te araştırmalarını yaptıktan sonra Eylül 1927'de yurda döndü. Galatasaray ve Kabataş Liselerinde tarih öğretmenliği görevinde bulunan Mükrimin Halil Yinanç 1931 yılında kurulan Türk Tarih Kurumu'nun kurucu üyeleri arasında yer aldı. 1933 yılında Üniversite Reformu yapıldığında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'ne doçent olarak atandı. 1941 yılında Profesör, 1957 yılında da Ordinaryüs Profesör unvanlarını aldı.

Üniversitede görevde iken 21 Aralık 1961 tarihinde vefat etti. Kıymetli kitaplarla dolu kütüphanesi Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi'ne bağışlanmıştır.

Elinizdeki iki ciltlik eseri, elyazısıyla kaydettiği defterleri esas alarak Prof. Dr. Refet Yinanç yayına hazırlamıştır. Türkye Tarihi Selçuklular devri (1-2), ilk kez bütünüyle Türk Tarih Kurumu Yayınları arasında yayınlanmaktadır.

92616 Mükrimin Halil Yinanç. Türkiye Tarihi Selçuklular Devri 2 Cilt TAKIM - . Refet Yinanç , Ankara: TTK Türk Tarih Kurumu, 2020. 1.c.(xii, 426 s.), 2.c.(xi, 403 s.): resim, tıpkıbasım. 16x24. Ivory Kağıt. Karton Kapak. Türkçe, Yeni, #smrgTELİF, Tarih, Türk Tarihi, Selçuklu Dönemi, Selçuklular