^{#smrgKİTABEVİ} Vahideddin - Mustafa Kemal Ekseninde Milli Mücadele: Kesişen, Çatışan ve Değişen Yaşamlar -

Bugün tarihçilerimiz ve aydınlarımız, ulus-devletin kurulmasında başvurulan "tek adam" imgesi ve yorumu yerine, "muhteşem tek adam"ın önderliğinde yaratılmış toplumsal bilinç ve vicdana yönelik yorumlar sunmak zorundadır. "Tek adam", Samsun'a çıktığı andan -konumuz dolayısıyla- zafere kadar, ulusal bilincin oluşmasına hizmet edecek her argümana başvurmuştur.

Samsun ve Havza'dan Kürt ağalarına, Arap şeyhlerine yazdıkları mektuplarla, din adamlarına, kumandanlara resmi kişilere yaptığı çağrılarla toplumsal bilince katkı sunacak örgütlenmelere, kongrelere, başkaldırılara destek olmuş ve TBMM'nin açılması ile birlikte bütün vektörleri hedefe doğru kullanmanın yolunu bulmuştur. Yarattığı "ulusal vicdan", halife ve şeyhülislamlara rağmen, "iç savaşın" -ordusuz- başarı ile sonuçlanmasını sağlamıştır. "Ulusal bilinç" ise Güney illerinde, Batı'da -ordusuz- savaş kazanmanın, direnmenin mümkün olduğunu göstermiştir. Ulusal bilinç ve vicdanın günümüz politikasındaki yerini bulabilmek için bu olayları iyi bilmek gerekmektedir. Resmi tarihin ihmal ettiği ayrıntılar günümüzde önem kazanmıştır.

Tüm askeri rütbelerinden arınmış bir insanın, ulusal bilinç etrafında bir ulusun kurtuluşunun gerçekleştiren bir öndere dönüşümünün tarihi. Yeniden hatırlıyoruz... Dersler çıkarıyoruz...