Çalışmayana ekmek yok... Sorgusuz sualsiz kabul edilecek bir gündelik hikmet gibi geliyor kulağa. Kapitalist sistemin zihinlerde "doğallaştırdığı" bir kabul... Oysa biliyoruz ki, çalışacak iş bulabilmek, tercihe bağlı değil; dolayısıyla çalışmamanın "tembellik" ya da "asalaklıkla" hiç ilgisi olmayan nedenleri var. Ayrıca, çalışamayacak durumda olanların da var olduğu malûm. Bunları hatırlayınca, asıl hikmet şu soruyu sormakta: "Çalışmayan, çalışamayan, ölsün mü?" Toplumun, çalış(a)mayanlara ve yoksullara karşı bir sorumluluğu yok mu?
Thomas More'dan Thomas Paine'e, Charles Fourier'den John Stuart Mill ve Bertrand Russell'a dek birçok düşünürün, kapitalizme yönelttiği temel bir ahlâkî itirazın hareket noktası, bu yalın sorulardı. Ayşe Buğra ve Çağlar Keyder, derledikleri makalelerle, bu düşünsel mirasa da yaslanarak, temel gelir veya vatandaşlık geliri kavramını tartışmaya getiriyorlar: Her vatandaşa, sadece bu toplumun bir ferdi olmalarıyla hak ettikleri, koşulsuz bir asgari gelir...
Neoliberalizmin verimsizliği "değersiz hayat" addeden küstahlığının da, sosyal refah devletinin parlak zamanında iş gören korporatist anlayışın da, temel gelirin bir sosyal hak olarak kurumlaştırılmasını "palyatif tedbir" olarak küçümseyen radikal çehreli sinik yaklaşımların da dışında bir açılım bu. Emek piyasasına değil sosyal haklara dayalı çözümlere vurgu yapan, meseleyi teknokratik değil ahlâkî-politik olarak koyan bir açılım. Derlemedeki katkılar, farklı ülkelerdeki deneyimleri ve konunun değişik boyutlarını gündeme getiriyorlar.
Kitapta yer alan bölümler
Temel Gelir: Küreselleşen Dünyada Yoksullukla Bir Mücadele Yöntemi - Guy Standing
İktisat Aklına Sokulan Siyasal Çomak: Vatandaşlık Geliri - Ahmet İnsel
Temel Gelir, Paydaş Geliri Transferleri ve Sınıf Analizi - Erik Olin Wright
Eşitçilik Bilmecesi: İstihdam, Ücret Eşitsizliği, Sosyal Harcamalar ve Yoksulluk Arasındaki İlişkiler - Bea Contillon, Ive Marx, Karel Van den Bosch
Yoksullukla Mücadelede İnsanı ve Etkili Bir Yöntem: Nakit Gelir Desteği - Ayşe Buğra, N. Tolga Sınmazdemir
İspanya Krallığı'nda Temel Gelirin Aşamalı Kabulü ve Bu Önerilerin Cumhuriyetçi Gerekçeleri - Daniel Raventos
İtalyan Refah Sisteminde Sosyal İçerme Amaçlı Asgari Gelir Desteğini Denemek - David Benassi, Enzo Mingione
Refah Devletinin Sadakası Mı, Ekonomik Gereklilik Mi? Namibya ve Güney Afrika'daki Temel Gelir Yardımı Tartışması - Dirk Haarmann
Asgari Gelir'den Vatandaşlık Gelirine: Brezilya'da Gelir Aktarımı Programları'nın Gelişimi - Marina Ozanira da Silva e Silva
Kanada'da Evrensel Programların Kurulması ve Sürdürülmesi: Gönülleri ve Zihinleri Kazanmak - Myron J. Frankman
