#smrgKİTABEVİ XVI. Asırda Anadolu'da Alevilik - 2020
BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ
KISALTMALAR
GİRİŞ
GENEL HATLARIYLA OSMANLI-SAFEVÎ İLİŞKİLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
ANADOLU'DA KIZILBAŞLIK
I- Anadolu'da İtikadî Buhran: Mehdîlik İddiası
II- Anadolu'da Kızılbaş Çoğunluğu Olan Yerler
III- Safevî Sempatizanı Aşiretler
IV- Gizli Kızılbaşlar
V- Kızılbaş Oğlu Kızılbaşlar
VI- Kızılbaş Taraftarlığı İle İtham Edilenler
VII- Kızılbaş Osmanlı Askerleri
VIII- Kızılbaş Halifeleri
IX- Kızılbaşlık (Rafz) Âdet ve Alâmetleri
X- Kızılbaşların Genel Psikolojisi
XI- Kızılbaşlara Yönelik İthamlar ve İsnat Edilen Suçlar
1-Ahlâksızlık, Zina
2-Hırsızlık ve Hırsız Yataklığı
3-Namazı Terk, Namaz ve Oruç Bilmemek
4-Gece-Gündüz Saz ve Sözle Meşgul Olmak
5-Ebubekir-Ömer-Osman Düşmanlığı
6-Sünnet-i Resûlü Hafife Almak
7-Peygambere, Hulefâ-i Râşidîne ve Sahâbeye Küfür ve Buğz Etmek
8-Hulefâ-i Râşidîne ve Müslümanlara İhanet ve Düşmanlık
9-Müslümanlara "Yezit" Demek
10-Şarap İçmek
11-Safevîlere Yardım ve Sadaka Toplamak
12-Safevîler Lehine Casusluk
13-Sahte Para Basmak
İKİNCİ BÖLÜM
ANADOLU'DA KIZILBAŞ TAKİBİ
I- Kızılbaş Takibinde Başbuğ Tayini
II- Kızılbaş Takibinin Teşviki
III- Defter Harici Kızılbaşların Takibi
IV- Takipten Kaçanların Vakıf, Mülk, Serbest Tımarlar ve Hass-ı Hümâyûna İlticâsı
V- Düzmece Şah İsmail ve Pîr Sultan Olayı
VI- Kızılbaşları Teftiş Yöntemleri
1- Hak Üzere, Dikkat ve İhtimam ile, Hukuka Uygun Olarak
2- Gizlice ve Açıkça
3- Gizlice
4- A'yân-ı Vilâyet ile Yetkili, Tarafsız, Sünnî ve Güvenilir Kimselere Sorma
5- Yüzleştirme
6- Bizzat Kendilerinin ya da Sicil Sûretlerinin İstanbul'a Gönderilmesi
VII- Kızılbaşları Ele Geçirme Yöntemleri
1- Her Ne/Hangi Yolla Olursa
2- Hüsnü Tedbirle/Tedârikle
3- Hüsnü Tedârikle Gizlice
4- Teftiş Bahanesiyle
5- Suçüstü
6- Birer Bahane/Töhmet/Yol ile
VIII- Kızılbaşların Cezalandırılma Yöntemleri
1- Başka Töhmet ile Hakkından Gelme
2- Sicil Ettirdikten Sonra Siyaset
3- Tedricen Haklarından Gelme: Küllî Telef-i Nefs Olma Korkusu
4- Aslâ Mecâl Vermeden Başka Bahâne ile Hakkından Gelme
5- Kızılırmağa Atıp Boğma
6- Suç Mahallinde Hakkından Gelme
7- İbret Olması İçin Hakkından Gelme
8- Başka Töhmet ile Hapsetme
9- Hukuk Neyi Gerektiriyorsa Yerine Getirme
10-Zaman Aşımına Uğramayan Hakların Alınmasından Sonra Cezalandırma
IX- Kızılbaşlara Verilen Cezalar
1- Sürgün
2- Hapis
3- Kürek Mahkûmiyeti
4- Siyaset, Hakkından gelme
5- Recm
X- Kızılbaş Takibinin İstismarı
1- Mahallî Görevlilerin (Kadı, Naip, Sübaşı, Muhzır, Bölükbaşı vs.) Zulmü
2- İftira
3- Müfterîlerin Cezalandırılması
4- Kızılbaşların İhbarı ve Muhbirler
5- Kızılbaş Takibinde Taassup Korkusu
6- Taassup Örnekleri
XI- Kızılbaş Takibinde Rüşvet
XII- Kızılbaş Takibinin Savsaklanması: Ehl-i Fesadın Himaye Edilmesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANADOLU'DA SAFEVÎ PROPAGANDASININ TESİRLERİ
I- Mezhebî Tesirler
II- Sosyal Tesirler
III- Kültürel Propaganda: Râfızî Kitapları
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KIZILBAŞLARA KARŞI OSMANLI POLİTİKALARI
I- Osmanlıların Kızılbaş Halife ve Müritlerine Bakışı 105
II- Osmanlı İstimâlet Politikası
III- Osmanlıların Sünnîlik Politikası
1- Dinî ve Sosyal Müesseselerin Desteklenmesi
2- Halvetîliğin Desteklenmesi
3- Bektaşîliğin Desteklenmesi
4- Emirle Mescit Yaptırılması
IV- Anadolu'da Osmanlı Casusları
V- Tekkelerin Kontrolü
VI- Siyasî Politikalar
1- İran'a Göçü Engelleme Çabaları
2- Safevî Topraklarında Karşı Casusluk
3- Safevî Elçilerinin Kontrolü
4- İranlı Hacıların Kontrolü
VII- Ekonomik Politikalar
1- Kıymetli Madenler ile Harp Âletleri ve Bunların Îmâlinde Kullanılan Madenlerin İran'a Geçişinin Engellenmesi
2- Kızılbaş Katledenlere Dirlik Verilmesi
3- Rûm Yiğitlerine Dirlik Verilmesi
4- Kızılbaşlara Dirlik Verilmemesi
5- Göçebe Türklerin At ve Silahtan Arındırılması
VIII- Askerî Politikalar
1- Osmanlı Doğu Sınırında Safevî Korkusu
2- Arap-İran-Gürcü Sınırlarının Kontrolü
3- Safevî Topraklarına Akınlar Düzenlemek
XIX-XVI. Asırda Anadolu'da Alevî-Sünnî Farklılaşması
SONUÇ
BİBLİYOGRAYA
EK I- Belgelerin Çeviri Yazıları
DİZİN
EK II-Belgelerin Fotokopileri
EK III-Türkiye'de Bektaşî ve Alevîlerin Oturdukları Yerleri Gösterir
Harita
BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ
KISALTMALAR
GİRİŞ
GENEL HATLARIYLA OSMANLI-SAFEVÎ İLİŞKİLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
ANADOLU'DA KIZILBAŞLIK
I- Anadolu'da İtikadî Buhran: Mehdîlik İddiası
II- Anadolu'da Kızılbaş Çoğunluğu Olan Yerler
III- Safevî Sempatizanı Aşiretler
IV- Gizli Kızılbaşlar
V- Kızılbaş Oğlu Kızılbaşlar
VI- Kızılbaş Taraftarlığı İle İtham Edilenler
VII- Kızılbaş Osmanlı Askerleri
VIII- Kızılbaş Halifeleri
IX- Kızılbaşlık (Rafz) Âdet ve Alâmetleri
X- Kızılbaşların Genel Psikolojisi
XI- Kızılbaşlara Yönelik İthamlar ve İsnat Edilen Suçlar
1-Ahlâksızlık, Zina
2-Hırsızlık ve Hırsız Yataklığı
3-Namazı Terk, Namaz ve Oruç Bilmemek
4-Gece-Gündüz Saz ve Sözle Meşgul Olmak
5-Ebubekir-Ömer-Osman Düşmanlığı
6-Sünnet-i Resûlü Hafife Almak
7-Peygambere, Hulefâ-i Râşidîne ve Sahâbeye Küfür ve Buğz Etmek
8-Hulefâ-i Râşidîne ve Müslümanlara İhanet ve Düşmanlık
9-Müslümanlara "Yezit" Demek
10-Şarap İçmek
11-Safevîlere Yardım ve Sadaka Toplamak
12-Safevîler Lehine Casusluk
13-Sahte Para Basmak
İKİNCİ BÖLÜM
ANADOLU'DA KIZILBAŞ TAKİBİ
I- Kızılbaş Takibinde Başbuğ Tayini
II- Kızılbaş Takibinin Teşviki
III- Defter Harici Kızılbaşların Takibi
IV- Takipten Kaçanların Vakıf, Mülk, Serbest Tımarlar ve Hass-ı Hümâyûna İlticâsı
V- Düzmece Şah İsmail ve Pîr Sultan Olayı
VI- Kızılbaşları Teftiş Yöntemleri
1- Hak Üzere, Dikkat ve İhtimam ile, Hukuka Uygun Olarak
2- Gizlice ve Açıkça
3- Gizlice
4- A'yân-ı Vilâyet ile Yetkili, Tarafsız, Sünnî ve Güvenilir Kimselere Sorma
5- Yüzleştirme
6- Bizzat Kendilerinin ya da Sicil Sûretlerinin İstanbul'a Gönderilmesi
VII- Kızılbaşları Ele Geçirme Yöntemleri
1- Her Ne/Hangi Yolla Olursa
2- Hüsnü Tedbirle/Tedârikle
3- Hüsnü Tedârikle Gizlice
4- Teftiş Bahanesiyle
5- Suçüstü
6- Birer Bahane/Töhmet/Yol ile
VIII- Kızılbaşların Cezalandırılma Yöntemleri
1- Başka Töhmet ile Hakkından Gelme
2- Sicil Ettirdikten Sonra Siyaset
3- Tedricen Haklarından Gelme: Küllî Telef-i Nefs Olma Korkusu
4- Aslâ Mecâl Vermeden Başka Bahâne ile Hakkından Gelme
5- Kızılırmağa Atıp Boğma
6- Suç Mahallinde Hakkından Gelme
7- İbret Olması İçin Hakkından Gelme
8- Başka Töhmet ile Hapsetme
9- Hukuk Neyi Gerektiriyorsa Yerine Getirme
10-Zaman Aşımına Uğramayan Hakların Alınmasından Sonra Cezalandırma
IX- Kızılbaşlara Verilen Cezalar
1- Sürgün
2- Hapis
3- Kürek Mahkûmiyeti
4- Siyaset, Hakkından gelme
5- Recm
X- Kızılbaş Takibinin İstismarı
1- Mahallî Görevlilerin (Kadı, Naip, Sübaşı, Muhzır, Bölükbaşı vs.) Zulmü
2- İftira
3- Müfterîlerin Cezalandırılması
4- Kızılbaşların İhbarı ve Muhbirler
5- Kızılbaş Takibinde Taassup Korkusu
6- Taassup Örnekleri
XI- Kızılbaş Takibinde Rüşvet
XII- Kızılbaş Takibinin Savsaklanması: Ehl-i Fesadın Himaye Edilmesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANADOLU'DA SAFEVÎ PROPAGANDASININ TESİRLERİ
I- Mezhebî Tesirler
II- Sosyal Tesirler
III- Kültürel Propaganda: Râfızî Kitapları
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KIZILBAŞLARA KARŞI OSMANLI POLİTİKALARI
I- Osmanlıların Kızılbaş Halife ve Müritlerine Bakışı 105
II- Osmanlı İstimâlet Politikası
III- Osmanlıların Sünnîlik Politikası
1- Dinî ve Sosyal Müesseselerin Desteklenmesi
2- Halvetîliğin Desteklenmesi
3- Bektaşîliğin Desteklenmesi
4- Emirle Mescit Yaptırılması
IV- Anadolu'da Osmanlı Casusları
V- Tekkelerin Kontrolü
VI- Siyasî Politikalar
1- İran'a Göçü Engelleme Çabaları
2- Safevî Topraklarında Karşı Casusluk
3- Safevî Elçilerinin Kontrolü
4- İranlı Hacıların Kontrolü
VII- Ekonomik Politikalar
1- Kıymetli Madenler ile Harp Âletleri ve Bunların Îmâlinde Kullanılan Madenlerin İran'a Geçişinin Engellenmesi
2- Kızılbaş Katledenlere Dirlik Verilmesi
3- Rûm Yiğitlerine Dirlik Verilmesi
4- Kızılbaşlara Dirlik Verilmemesi
5- Göçebe Türklerin At ve Silahtan Arındırılması
VIII- Askerî Politikalar
1- Osmanlı Doğu Sınırında Safevî Korkusu
2- Arap-İran-Gürcü Sınırlarının Kontrolü
3- Safevî Topraklarına Akınlar Düzenlemek
XIX-XVI. Asırda Anadolu'da Alevî-Sünnî Farklılaşması
SONUÇ
BİBLİYOGRAYA
EK I- Belgelerin Çeviri Yazıları
DİZİN
EK II-Belgelerin Fotokopileri
EK III-Türkiye'de Bektaşî ve Alevîlerin Oturdukları Yerleri Gösterir
Harita
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 31,68 | 31,68 |
2 | 16,47 | 32,95 |
3 | 11,19 | 33,58 |
6 | 5,70 | 34,21 |
9 | 3,87 | 34,85 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 31,68 | 31,68 |
2 | 16,47 | 32,95 |
3 | 11,19 | 33,58 |
6 | 5,70 | 34,21 |
9 | 3,87 | 34,85 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 31,68 | 31,68 |
2 | 16,47 | 32,95 |
3 | 11,19 | 33,58 |
6 | 5,70 | 34,21 |
9 | 3,87 | 34,85 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 31,68 | 31,68 |
2 | 16,47 | 32,95 |
3 | 11,19 | 33,58 |
6 | 5,70 | 34,21 |
9 | 3,87 | 34,85 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 31,68 | 31,68 |
2 | 16,47 | 32,95 |
3 | 11,19 | 33,58 |
6 | 5,70 | 34,21 |
9 | 3,87 | 34,85 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 31,68 | 31,68 |
2 | 16,47 | 32,95 |
3 | 11,19 | 33,58 |
6 | 5,70 | 34,21 |
9 | 3,87 | 34,85 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 31,68 | 31,68 |
2 | - | - |
3 | - | - |
6 | - | - |
9 | - | - |