^{#smrgKİTABEVİ} Yatak Odasında Felsefe - 2022

Tüm zamanların en lanetli yazarı Marquis de Sade kendini böyle ifade etmişti. O, ömrü boyunca tüm Fransız politik rejimlerinin zindan müdavimiydi. Monarşi koşullarında demokrat, 1789'da devrimci bir aktivist olan bu müebbet isyancı, hep orta yolu reddetmenin peşinde koştu. G. Apollinaire, A. Breton, O. Wilde, O. Mirbeau ve M. Heine gibi edebiyat devleri sayesinde gün ışığına çıkmış olan Sade'ın eserleri, yirminci yüzyılda felsefe, düşünce ve edebiyat alanında vazgeçilmez bir referans noktasına dönüşmüş, Dostoyevski dahil sayısız yaratıcının ilham kaynağı olmuştur.

Başyapıtı olan Yatak Odasında Felsefe ise tüm dünya dillerine çevrilerek milyonlarca adet basılmış, birçok kez sinemaya uyarlanmış, özgür ve özgün düşüncenin doruğu olarak kabul edilmiştir. Genç bir kıza teorik ve pratik libertenlik eğitiminin verildiği Yatak Odasında Felsefe, metafiziğin, ahlakın, tarihin, felsefenin sık sık araya girdiği, 1795 tarihli yedi diyalogdan oluşuyor. Diderot ve Rousseau'nun natüralizminin mirasçısı, Pascal'ın savunucusu olan Sade, bu eserinde on sekizinci yüzyılın düşünce akımlarına saldırıyor; özgür düşünceye sonuna kadar bağlı biri olarak doğayı yüceltiyor, şiddet de dahil her şeyin doğallığını savunuyor. Yalnızca cinselliği değil aynı zamanda etik, metafizik ve estetik algıyı da altüst ediyor. Ona göre "hayal gücü düzenin düşmanı." Baştan sona neşe ve kara mizah duygusunun egemen olduğu bu eser, fikir ve edebiyat tarihinde bir başyapıt olarak kabul görmüştür.

“Büyük fikirler yüzünden ahlakı bozulacak kişiye yazıklar olsun! Felsefi düşünceler içinden yalnızca kötü olanları çekip almayı bilen, ahlakı her şeyle bozulan bu kişilere yazıklar olsun! Bunların ahlakının Seneca ya da Charron okuyarak bozulmadığını kim ileri sürebilir? Ben asla onlara hitap etmiyorum!” - Marquis de Sade

“Sade, günümüzde türlü görünümler altında dönen temel soruna eğilmemizi istiyor: İnsanın insanla ilişkilerine eğilmemizi.” - Simone de Beauvoir

Yazarın başlıca yapıtları şunlardır: Justine ou les Malheurs de la Vertu (1791) [Justine ya da Erdemin Felaketleri, Çev. Birsel Uzma, Çiviyazıları Yayınları, 2000]; Opusules politiques (1791-1793) [Siyasal Yapıtçıklar]; Aline et Valcour ou le roman philosophique (1795) [Aline ve Valcour ya da Felsefi Roman]; La nouvelle Justine ou les malheurs de la vertu, suivi de l'histoire de Juliette sa soeur (1797) [Yeni Justine ya da Erdemin Bedbahtlıkları, Kızkardeşi Juliette'in Öyküsüyle]; Extiern ou les malbeurs du libertinage (oyun, 1800) [Extiern ya da İnançsızlığın Bedbahtlıkları]; Dialogue entre un prêtre et un moribond, (ö.s., 1926) [Bir Papazla Ölü Döşeğindeki Bir Adam Arasındaki Konuşma]; Les 120 journées de Sodôme ou l'école de libertinage, (ö.s., 1931-1934) [Sodom'un 120 Günü ya da İnançsızlık Okulu, Çev. Birsel Uzma, Çiviyazıları Yayınları, 2000]; Le Crimes de L'Amour (1800) [Aşkın Suçları, Çev: Cemal Süreya, Say Yayınları, 2003]; Juliette [Türkçe'ye üç kitap halinde çevrilmiştir: Birinci Kitap - Erdemsizlige Övgü, İkinci Kitap - Suç Kardeşliği, Üçüncü Kitap - İhtirasın Nirvanası, Çev. Münire Yılmaer, Çiviyazıları Yayınları, 2003-2004] ve Discours Contre Dieu [Tanrıya Karşı Söylev, Çev. Işık Ergüden, Versus Kitap, 2009].