^{#smrgKİTABEVİ} Yenikapı 12 Erken Ortaçağ Teknesi 1 : Kazı, Belgeleme, Konstrüksiyon ve Teknoloji - Yenikapı Batıkları Cilt 3 - 2022

Yenikapı 12 olarak isimlendirilen küçük ticaret teknesi, MS 9. yüzyıl başlarında, Theodosius Limanı'nın doğu tarafındaki iskelelerin yakınındadır. Kıyı denizciliği yapan bu tekne, tek direkli, Latin yelkenli, omuzluk dümenleriyle yönlendirilmekte ve ambarında yaklaşık 250 amfora taşımaktadır. Düşük draftlı ve düz dipli gövdesi sığ limanlara ve koylara kolayca girebilme, kumsala çekilebilme, hatta nehirlerde seyir edebilme özelliğine sahiptir. Aynı zamanda hem yük kapasitesini arttıran, hem de manevra ve seyir kabiliyeti kolaylaştıran şekilde tasarlanmıştır. Bununla birlikte, Marmara Denizi'nde patlak veren ani bir yaz fırtınasıyla sulara gömülmüş ve deniz tabanından kalkan kumun geri çökelmesiyle üzeri hızla örtülmüştür.

Batmasından yaklaşık 12 yüzyıl sonra, İstanbul Arkeoloji Müzeleri arkeologları tarafından keşfedilir ve kazılır. İstanbul Üniversitesi Sualtı Kültür Kalıntılarını Koruma Anabilim Dalı ekibi tarafından araziden kaldırılır, belgelenir, yapım teknikleri, tasarımı ve rekonstrüksiyonu çalışılır; tam ölçekli yüzebilen rekonstrüksiyonu inşa edilir. Yenikapı 12 Rekonstrüksiyonu, 2018 yılında Marmara sularında yeniden yelken açar…

Sunuş
Dr. Oğuz Aydemir
Prof. Dr. Mahmut Ak
Rahmi Asal
Prof. Dr. Ufuk Kocabaş
Önsöz
Doç. Dr. Işıl Özsait-Kocabaş
I. Theodosius Limanı'nda Küçük Bir Ticaret Teknesi
II. Kazı, Belgeleme ve Konservasyon
2.1 Kesif ve Buluntular
2.2 Kazı Alanındaki Çalışmalar
In situ belgeleme
Gövde elemanlarının yerinden kaldırılması
2.3 Kazı Sonrası Çalışmalar

Laboratuvarda belgeleme
Katalog çalışmaları
Analizler
Konservasyon
Restitüsyon ve rekonstrüksiyon

III. Gövde Kalıntıları
3.1 Omurga ve Bodoslamalar
Bağlanma özellikleri
Alet izleri
Ustanın işaretleri
3.2 Kaplama Tahtaları

Bağlanma özellikleri
Alet izleri
Ustanın işaretleri
Diğer izler
Detaylı tanımlar
3.3 Çapa Tahtaları, Küpeşte ve Kemereler

Birinci ve ikinci sancak çapa tahtası
Üçüncü sancak çapa tahtası ve küpeşte Kemereler
3.4 Eğri Sistemi

Bağlanma özellikleri
Alet izleri
Ustanın işaretleri
Detaylı tanımlar
3.5 Yelken Yatağı

Bağlanma özellikleri
Alet izleri
Ustanın işaretleri
3.6 İç Kaplama Tahtaları ve İç Kuşaklar

Bağlanma özellikleri
Alet izleri
Detaylı tanımlar
İç kuşaklar
3.7 Yeri Belli Olmayan Elemanlar

IV. Gövde Analizi
4.1 İnşa Teknolojisi
YK12 teknesinin gövdesinde kullanılan ağaçlar ve islenme özellikleri
Alet izleri ve ahşapların şekillendirilmesi
Bağlantı elemanları
Su geçirmezlik
Ustanın işaretleri
Ustanın hataları ve çözümleri
Ustanın inşa prensipleri Onarımlar
4.2 Tasarım ve Konstrüksiyon

Gövde dayanımı
Eğri paterni
Tasarım Konstrüksiyon detayları ve çözümlemeler
Karma inşa: İki sistemin entegrasyonu
4.3 İnşa Sırası

Omurga ve karina kaplamaları
Eğri sistemi
Çapa tahtaları, borda kaplamaları ve kanallı bölme konstrüksiyonu
Destekler, kıskaçlar, kontrol eğrileri Yelken yatağı, iç kaplamalar ve iç kuşaklar

V. Karşılaştırmalı değerlendirmeler
5.1 YK12 ve Yenikapı Ticaret Gemileri
5.2 Yk12 Teknesinin Akdeniz Gemi İnşa Geleneğindeki Yeri
VI. Yenikapı 12 Teknesi
Terimler
Kaynaklar
Görsel kaynaklar
Kısaltmalar
Dizin