^#smrgSAHAF Yüzyılların Gerçeği ve Mirası İnsanlık Tarihine Giriş 4 Cilt - 1984

Aydınlıklar yüzyılı: XVIII, yüzyıl deyince akla ilk gelen bu; "Aydınlıklar" deyince de, başta bilimin ve aklın egemenliği ge-liyor. Ne ya- ki, XVIII yüzyıl, bu nitelikleriyle Avrupalıdır. Gerçekten, o :yüzyıldadır ki Avrupa da bilimsel gelişme pek büyük boyutlar kazanır, sanayi devrimi uç verir ve teknik çağ başlar. Düşüncenin, akla ve bilime dayanarak, eski düzene, yani feoda-liteye ve onun değerlerine silahlarını - amansızca - doğrultup saldırıya geçişi de, bu yüzyılda ve Avrupa'da olur. "Aydınlıklar" Avrupasını arkasından çekip götüren de başta İngiltere ile Fransa. Belki yalnız Doğu 'dur bunun dışında kalan, Ne bilimsel bir uyanış, ne aklın egemenliği; XVIII. yüzyıl Doğu bakımından yıtirilmiş bir yüzyıldır; öyle olduğu için de, sonrak yüzyıllar acılar içinde yaşıyacaktır Doğu, yaşıyor da.